„De ene gemeente houdt geld over, de andere kampt met tekorten. Een nadere analyse is wenselijk”, stelt VNG maandag. De koepelorganisatie wijst er ook op dat het bedrag dat vorig jaar niet is uitgegeven niet verloren gaat, maar wordt gereserveerd voor dit jaar en later. „Gemeenten hebben terughoudend begroot, en terecht. Lange tijd was er onduidelijkheid over het budget en de aantallen cliënten.”

Sinds begin vorig jaar zijn veel zorgtaken door het kabinet overgeheveld naar gemeenten. Zij gaven vorig jaar in totaal 24,4 miljard euro uit aan onder meer jeugdzorg en thuishulp. Gemeenten ontvingen voor maatschappelijke ondersteuning en jeugdzorg 13,8 miljard euro. Hier hielden ze dus bijna 1,2 miljard euro aan over. De inkomsten kwamen voornamelijk van het Rijk.

Bij verantwoordelijk staatssecretaris Martin van Rijn (Volksgezondheid) roept het overschot vragen op waarover hij snel wil overleggen met de gemeenten. „In ieder geval werpt dit een totaal ander licht op de signalen van sommige gemeenten die denken dat ze geld tekortkomen voor Wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning) en jeugd. Daarmee voeren we voortaan een ander gesprek”, aldus Van Rijn.

„Bij kwalitatief goede zorg voor kinderen hoort een redelijke prijs. Gemeenten die zeggen dit niet te kunnen betalen, hebben nu zeker iets uit te leggen”, stelt Jeugdzorg Nederland. Seniorenorganisatie ANBO is verbijsterd over de omvang van de Wmo-overschotten bij gemeenten. „Het is nauwelijks te bevatten dat er maar liefst 1,2 miljard euro overblijft”, aldus de organsiatie. „We blijven het zeggen: er zijn gemeenten die het heel goed doen. Maar wanneer je zúlke absurde overschotten hebt, dan kan je vraagtekens zetten bij de taakopvatting van veel gemeenten.”