Dat zei ds. R. Visser, predikant bij de pioniersplek van de protestantse gemeente Amsterdam in de wijk IJburg, vrijdag tijdens het congres ”Stuk geluk” in Ede. Deze was gewijd aan stukgelopen huwelijken. Organisatoren waren het Netwerk Christen Familie Mediators (NCFM), de Christelijke Hogeschool Ede (CHE) en uit­geverij Kok.

Ds. Visser heeft op het wooneiland IJburg een zogeheten parentshouse met de mensen rond de pioniersplek ingericht. „In IJburg, waar veel superyuppen wonen, hebben dramatisch veel scheidingen plaats. De wijk wordt ook weleens Scheiburg genoemd. Als je als stel met kinderen uit elkaar gaat en het dichtstbijzijnde huis dat je kunt vinden staat in Den Helder, is dat niet handig.”

Zee van ellende

De predikant en pionier ziet een „zee van ellende” om zich heen. „Ik krijg vaak te maken met vechtscheidingen.” Om de kinderen tijdens de echtscheiding op IJburg contact te laten houden met hun vader én moeder, realiseerde ds. Visser deze zomer de tijdelijke woonruimte op het eiland. „Dat is gelukt met hulp van burgemeester Van der Laan van Amsterdam.”

Op de vraag of kerken een taak hebben rond echtscheiding, werd verschillend gereageerd. De christelijke gereformeerde predikant ds. D. J. Steensma uit het Friese Veenwouden vindt van wel, maar benadrukte dat de kerk haar bevoegdheden niet mag overschrijden en snel moet doorverwijzen naar professionele hulpverleners.

Terughoudend

Ethiekdocente dr. Petruschka Schaafsma van de Protestantse Theologische Universiteit (PThU) stelde dat de kerk terughoudend moet zijn op dit punt. „Aandacht voor relaties staat niet boven aandacht voor de naaste: voor solidariteit rond armoede, gerechtigheid, de vluchtelingenproblematiek. Bovendien moeten krimpende kerkelijke gemeenten de taak van bemiddeling niet op zich willen nemen.”

Mediation

De ervaring van voorganger Cees van Harten van de evangelische gemeente Mozaïek in Veenendaal is anders. Hij begeleidde in de afgelopen vier jaar dat zijn gemeente bestaat vijf echtscheidingen.

Na de geestelijke begeleiding kwam de mediation (bemiddeling), die hij zelf deed. In de vier à vijf gesprekken die hij per stel had, lag het accent op aandacht voor de kinderen. Ook schakelde hij hulpverleners in die in vanuit het kerkgebouw opereerden. Alle gescheiden stellen bleven naar de kerk komen, „pa boven, ma beneden.” In haar kerkverband, de Nederlands Gereformeerde Kerken, gaat meestal een van de gescheiden ex-partners naar een andere kerk, constateerde psychologe 
Marijke Chaudron.

Schichtigheid

De conclusie van het rondetafelgesprek met de kerkelijke vertegenwoordigers was dat „kerken af moeten van hun schichtigheid rond echtscheiding.” Ds. Steensma voegde eraan toe: „We mogen dat niet normaal gaan vinden. Echtscheiding is niet zoals het is bedoeld.”

Vrijdag bekritiseerde hij in het Nederlands Dagblad Jeanine Geijten­beek van het Netwerk Christen Familie Mediators (NCFM), die er ook tijdens het congres voor pleitte om de trouw­belofte „totdat de dood ons scheidt”, af te zwakken.

Jaap van der Meiden, docent aan de Christelijke Hogeschool Ede, pleitte ervoor dat de overheid relatietherapie gaat vergoeden. „Dat kan veel ellende voorkomen.”

Mediator dr. mr. Fred Schonewille ziet ook een rol voor de overheid weggelegd. Hij noemde een door de overheid verplichte mediation bij echtscheiding. Het huidige systeem waarin rechters een belangrijke rol spelen, is fout, vond hij. „Dat leidt tot vechtscheidingen.” Ook het wetsvoorstel ”Bevordering mediation” is wat hem betreft te vrijblijvend.

ChristenUnie-Kamerlid Voordewind wil geen verplíchte mediation, zei hij. Wel bepleit hij meer overheidsbemoeienis met huwelijken, ruimer ouderschapsverlof en „schooltijdbanen.”

Vergeving

Prof. dr. Esther Kluwer, bijzonder hoogleraar duurzame relaties aan de Radboud Universiteit Nijmegen, benadrukte het belang van vergeving na een echtscheiding. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat vergeving tussen ouders goed is voor de kinderen, maar ook voor de ex-partners zelf.

Hoe te vergeven? „Ga naar de bron van de boosheid en wraakgevoelens, naar het verlies en het verdriet. Maak een realistisch beeld van de scheiding en benoem het eigen aandeel daarin. Denk ook na over eventuele positieve gevolgen van de scheiding. Bidden maakt vergevingsgezind bij partner­relaties. Ten slotte is het belangrijk zichzelf te vergeven.”