Column: De kloof tussen leer en leven
Een van de betere ministers van Financiën die ons land heeft gekend, was Wim Duisenberg. Als PvdA-bewindsman in het kabinet-Den Uyl (1973-1977) moest hij zijn partijgenoten in toom houden, want die hadden de onbedwingbare neiging schrikbarende hoeveelheden geld over de Haagse balk te smijten. Hij slaagde daarin niet altijd maar deed in ieder geval zijn uiterste best. Niets dan lof dus voor deze schatkistbewaarder, zij het postuum want hij is in 2005 overleden.
Iedereen meende dat hij een sociaaldemocraat in hart en nieren was, maar die gedachte werd aan het wankelen gebracht toen hij in 1978 topman werd van de Rabobank. Dat was voor veel van zijn partijgenoten een brug te ver. Hoe kon een PvdA’er vallen voor het grote geld? Eerst opkomen voor de verworpenen der aarde, om vervolgens aan te schuiven bij de rijk gevulde vleespotten van Egypte. Zijn omgeving zat er danig mee in de maag.
Zelf deed hij er overigens niet zo ingewikkeld over. Toen een radioverslaggever hem in die dagen benaderde met de vraag of hij zich door de bank genomen gelukkig voelde, regeerde hij gevat: „Ik voel mij gelukkig door de bank genomen.”
Niet alleen sociaaldemocraten worden doorgaans afgerekend op kloven tussen leer en leven. Veel christenen ondergaan eenzelfde behandeling. En vaak niet ten onrechte. Een kras voorbeeld was de zakenman die tijdens een bijeenkomst met gelijkgezinden vroeg of het gezongen versje nog eens overgedaan kon worden, maar dan eerbiedig. Langzamer, bedoelde hij. Niet eens zo heel veel later stond in alle kranten dat de man was opgepakt vanwege een ernstig economisch delict. Is het gek dat binnen- en buitenwacht die twee zaken –dat versje en dat delict– aan elkaar knoopten?
Terug naar links, want aan die kant van het politieke spectrum doet zich een nieuw gevalletje voor. De vroegere PvdA-politicus en ex-voorzitter van de VARA Marcel van Dam bewoont tegenwoordig een majestueus landhuis. De foto die ik ervan zag, deed me bijna naar adem happen. Woont daar Van Dam? De man die de toenmalige premier Lubbers toebeet: Zo komt Jan Splinter door de winter? Dezelfde politicus ook die genoemde minister-president verweet dat hij de boel ”belubberde”?
Momenteel worden er mensen gezocht die onderhoud willen plegen op het omringende landgoed bij Van Dam. „Iedereen die een zaag of een schoffel kan vasthouden, is welkom”, meldt de oproep op de betreffende website. Er is één maar: het moet gratis. Het mag niets kosten.
Benieuwd of zich nog een Jan Splinter geroepen voelt de handen uit de mouwen te steken voor deze rode ayatollah, die kennelijk vindt dat hij al genoeg heeft gedaan voor de kleine-man-met-zijn-confectiepakkie-an.
