Bezinning op anticonceptie vraagt maatwerk
De bezinning op anticonceptie vraagt om maatwerk, reageren Charlotte Ariese MSc en Rineke Heij.
Het onderwerp anticonceptie staat in de belangstelling (RD 8-10, 11-10 en 18-10). Los van de vraag in hoeverre het geoorloofd is, ondersteunen wij als NPV van harte het pleidooi voor meer en zorgvuldig gesprek over deze thematiek. Hoewel anticonceptie breed geaccepteerd is onder christenen, zoals blijkt uit recentelijk onderzoek van de NPV, worstelen veel christenen nog altijd met het maken van een goede keuze. Gezien die worsteling denken we dat er meer over gezegd kan worden dan in de betreffende artikelen wordt gedaan.
Regelmatig komen mensen bij de NPV met de vraag hoe een bepaald middel werkt en of het Bijbels gezien goed is. De vragen waar mensen mee komen gaan vaak over veel meer dan alleen het wel of niet krijgen van kinderen. Wat als de draagkracht van moeder of vader ernstig is verminderd door een psychische beperking? Of als de arts aangeeft dat het medisch gezien grote risico’s geeft om nog een kindje te krijgen? Het is van belang om hier op een bewuste manier mee om te gaan. Naast een open gesprek is goede en betrouwbare voorlichting essentieel. Er valt veel over seksualiteit, gezinsvorming en anticonceptie te zeggen. De NPV wil daar graag aan bijdragen.
Beschermwaardigheid
Anticonceptie is een verzamelnaam voor methoden om een zwangerschap na geslachtsgemeenschap te voorkomen. Er zijn veel verschillende soorten methoden. Je kunt deze globaal onderverdelen in drie groepen: 1. hormonale methoden, waaronder de anticonceptiepil; 2. niet-hormonale methoden, waaronder natuurlijke familieplanning maar ook middelen zoals het condoom; 3. definitieve operatieve methoden, zoals sterilisatie.
De Bijbel spreekt zich niet concreet uit over geboortebeperking en de moderne beschikbare methoden kwamen in de tijd van de Bijbel nog niet voor. Er is dus geen simpele Bijbelse stelregel te geven voor de omgang daarmee. Er ligt een verantwoordelijkheid bij het echtpaar zelf om tegenover de Heere en in afhankelijkheid van Hem keuzes te maken rond de vorming van het gezin en de rol van geboortebeperking daarin.
Daarbij is het wel altijd van belang om specifiek aandacht te besteden aan de vraag hoe verschillende methoden zich verhouden tot de beschermwaardigheid van het leven. De Bijbelse visie is duidelijk. Het menselijk leven ontstaat bij de conceptie (bevruchting). In het licht daarvan moet er onderscheid gemaakt worden tussen anticonceptiemethoden wat betreft hun werking: voorkomt het een conceptie of voorkomt het een innesteling van een al wel bevruchte eicel? Dat is een principieel verschil.
Aarzeling
Ook spelen persoonlijke, psychosociale en medische factoren een rol bij het maken van een keuze. Zoals gezegd gaat het gebruik van anticonceptie vaak over veel meer dan alleen het wel of niet krijgen van kinderen. Daarom vergt het beantwoorden van vragen rondom deze thematiek zorgvuldigheid. Elke situatie is uniek. In combinatie met de verschillende voor- en nadelen van de verschillende methoden is het niet mogelijk om een algemeen en voor iedereen geldend advies te geven.
Voor de een kan de anticonceptiepil in zijn of haar situatie ondanks alle nadelen toch de goede keuze zijn. Bij een ander is de situatie anders en zullen toch de nadelen overwegen. Vragen op dit terrein zijn nooit zomaar met een ja of nee, goed of fout te beantwoorden. De individuele situatie van de betrokkene moet uitgangspunt zijn.
Dat is gelijk onze aarzeling bij een gedachtewisseling over dit onderwerp in de krant. Het is daarbij niet mogelijk recht te doen aan persoonlijke situaties. Je loopt daardoor snel de kans om echtparen tekort te doen die hun keuzes heel gewetensvol hebben willen maken. Dat neemt niet weg dat het heel belangrijk blijft om het onderwerp bespreekbaar te maken.
Kortom: advisering over gezinsvorming en het gebruik van anticonceptie is maatwerk. Maatwerk, ook waar het hormonale middelen betreft met een (heel) kleine kans op abortieve werking. Dat risico is een van de vele aspecten die meegewogen dienen te worden in het maken van een keuze.
Wonder
In het algemeen zijn in elk geval drie vragen essentieel voor het maken van een goede en verantwoorde keuze: 1. Wat is de reden om anticonceptie te gaan gebruiken? 2. Wat is de visie op het ontstaan van het leven? 3. Hoe verhoudt de eventueel te gebruiken anticonceptie zich tot de beschermwaardigheid van het leven? Een antwoord op die drie vragen is noodzakelijk, omdat dat bepalend is voor de manier waarop je de verschillende methoden van anticonceptie beoordeelt. En voor welke methode het best passend is bij de eigen individuele situatie.
Het is intussen goed om te beseffen dat door al het denken over anticonceptie het wonder van het leven ondergesneeuwd kan raken. God is het Die het mensenleven geeft en in Zijn hand heeft. Hij is het Die man en vrouw bij elkaar brengt en de weg opent naar een nieuwe generatie. Hij is het ook, Die ons de opdracht geeft om in afhankelijkheid van Hem verantwoordelijkheid te dragen voor de vorming van het gezin. Als NPV vinden we het belangrijk dat ook dat aspect een plek krijgt in de advisering en het gesprek.
De auteurs zijn beleidsadviseurs bij NPV|Zorg voor het leven. Klik hier voor meer artikelen over dit thema.