Buitenland

Patten: Britten uit EU na neestem bij referendum

Groot-Brittannië heeft geen andere keus dan uit de Europese Unie te stappen als de kiezers in een referendum over de Europese grondwet nee zeggen. Dit heeft Europees commissaris Chris Patten gezegd in een interview met de krant The Observer van zondag.

Buitenlandredactie
26 April 2004 11:45Gewijzigd op 14 November 2020 01:10

„We moeten besluiten of we een succes van Europa willen maken of niet”, zei Patten. „Ik denk dat, als het ooit tot een referendum komt, dit in feite gaat over de vraag of we in de Unie willen blijven. Wat heeft het voor zin er deel van uit te maken en eindeloos en onbarmhartig problemen te veroorzaken? Is dat echt in het nationaal belang?”

Patten zei tegen de krant dat hij bij een referendum campagne zal voeren voor jastemmen, „zelfs al vind ik het referendum een instrument van Hitler en Mussolini.” Hij vindt dat er veel bangmakerij is over de Europese grondwet. „Ik lees veel idiote dingen over het ontmantelen van de soevereiniteit. En desondanks hebben we net een periode achter de rug waarin wij ons ondergeschikt hebben gemaakt aan de Verenigde Staten.”

Als Groot-Brittannië moet onderhandelen over vertrek uit de Unie zal dat volgens Patten enorme consequenties hebben voor de Britse economie en de Britse positie op het wereldtoneel. Patten heeft grote invloed in Downing Street. Blair benoemde hem in 1999 tot Europees commissaris en de twee spreken elkaar geregeld.

Niet alleen Patten is van mening dat een nee bij het referendum desastreuze gevolgen kan hebben voor de Britse positie in de Europese Unie. Ook leden van Blairs kabinet hebben hem gewaarschuwd dat zijn belofte levensgevaarlijk is. Zeker drie ’zware’ leden van het kabinet -de ministers Clarke van Onderwijs en Blunkett van Binnenlandse Zaken en vice-premier Prescott- vinden dat Blair het verkeerd heeft aangepakt.

The Sunday Times schreef dat premier Blair heeft toegegeven dat zijn aankondiging van een referendum -iets waar hij eerder helemaal niet voor voelde- averechts heeft uitgepakt. Hij zou zijn gezwicht onder druk van een aantal adviseurs, hoewel velen hem zouden hebben gewaarschuwd dat een volksraadpleging riskant zou zijn.

Onder degenen die druk op Blair hebben uitgeoefend om een referendum te houden, was volgens The Independent on Sunday de mediamagnaat Rupert Murdoch. Die zou Blair in ruil voor diens referendumbelofte hebben toegezegd dat zijn kranten zich niet tegen hem zouden keren. Blair zou erg geschrokken zijn toen The News of the World (ook van Murdoch) dat wel deed en hem onlangs „verrader” noemde toen de Europese grondwet een stapje dichterbij was gekomen. Voor de kop ”Verrader Tony Blair wil Groot-Brittannië laten regeren door tien ongekozen organen” zou het woord ”verrader” door Murdoch hoogstpersoonlijk zijn uitgekozen.

Het kan overigens nog wel even duren voordat het Britse referendum er komt. The Independent on Sunday schreef dat het niet voor 2006 kan worden gehouden. Blair en zijn adviseurs lijken volgens de krant over het hoofd te hebben gezien dat Londen in de tweede helft van 2005 voorzitter van de Europese Unie is. Blair heeft dan helemaal geen tijd om campagne te voeren in de aanloop naar de volksraadpleging. Vóór het Britse voorzitterschap kan ook niet omdat Blair het referendum pas wil houden als Lager- en Hogerhuis de Europese grondwet uitgebreid hebben kunnen bestuderen. Hij wil het referendum ook pas na de volgende verkiezingen, die in mei of juni volgend jaar worden verwacht.

Een meerderheid van de Britten voelt niets voor een Europese grondwet. Een peiling van de krant The Sunday Telegraph wijst uit dat 68 procent tegen een Europese grondwet is, terwijl slechts 21 procent voor is.

Hoewel de meeste Britten de grondwet niet zien zitten, wil 51 procent wel binnen de Europese Unie blijven; 36 procent ziet Groot-Brittannië liever buiten de EU verder gaan. Beide kranten ondervroegen circa 1000 mensen.

De Duitse bondskanselier Gerhard Schröder vindt dat de Europese grondwet ook ingevoerd moet worden als hij niet door alle leden van de EU is geratificeerd. Schröder zegt dat in een interview met het Duitse weekblad Focus.

Zoals het nu is, kan de grondwet pas van kracht worden als hij door alle EU-staten is geratificeerd.

In Duitsland wordt geen referendum gehouden over de EU-grondwet. Net als in veel andere landen beslist daar het parlement over de ratificatie.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer