Koningin Margrethe (76 jaar) kwam gisteren naar Wittenberg om er een altaarstuk te overhandigen. De afgelopen twee jaar borduurde de kunstzinnige vorstin dat doek voor over het altaar van de Wittenbergse kerk. „Ik houd van borduren. Ik ben bijna twee jaar geleden gevraagd of ik dat zou kunnen doen. Ik ben toen naar Wittenberg gereisd en heb daar met mensen gesproken en ben akkoord gegaan. Het was een interessante uitdaging. Ik tekende een ontwerp met de witte Lutherroos in het midden. Het was een opdracht die me zeer raakte, omdat Luthers Reformatie heel belangrijk was voor Denemarken”, zo zei koningin Margrethe in een interview dat zij voorafgaand aan haar bezoek aan Wittenberg aan het Duitse opinieblad Der Spiegel gaf.

De koningin werkte uiteindelijk een halfjaar aan het altaardoek, in totaal ongeveer 500 uur. „Ik had natuurlijk ook wat andere dingen te doen in die periode”, grapte de vorstin. „Ik werkte er vooral ’s middags en ’s avonds aan. Het was een grote klus, maar borduren is ook een zeer ontspannende bezigheid. Het reinigt je geest.” Gisteren was het rode afdekkleed voor het eerst voor het publiek op het altaar te zien. De koningin sprak zelf ook een groet uit tijdens de dienst.

Stellingen

Haar lutherse achtergrond verloochent de Deense koningin niet, zo blijkt uit een interview met Der Spiegel. Luther en de Reformatie waren van grote, fundamentele betekenis voor Denemarken. „Wij Denen zijn nog steeds luthers vandaag. We spraken veel over hem op school en we voelen ons zeer verwant met hem.”

Zou Denemarken nu een ander land zijn zonder de Reformatie? zo vroeg Der Spiegel aan haar. „Dat is moeilijk te zeggen, maar veel jonge Deense theologen gingen vanaf 1517 naar Wittenberg en luisterden naar Luthers stellingen. In 1536 brachten zij de Reformatie naar ons land. Zo komt het dat de Denen, in tegenstelling tot mensen in veel landen in Oost- en Midden-Europa, luthers en niet calvinistisch werden. Luther heeft een grote invloed gehad op Denemarken. Plotseling preekten Deense theologen in het Deens en vertaalden zij de Bijbel in het Deens. De Reformatie was enorm belangrijk voor het geheel van de Deense cultuur.”

De Deense kerk ging echter een andere weg dan de Duitse. In Denemarken kwam er nooit een strikte scheiding tussen kerk en staat. Het Deense staatshoofd is nog altijd hoofd van de Lutherse Kerk van Denemarken. „Het grote verschil tussen de twee landen is dat er tal van vorstendommen op het Duitse grondgebied waren in de tijd van de Reformatie. Welke religie het vorstendom koos, bepaalde de heerser. Dat resulteerde in een wirwar van denominaties. In Denemarken werd het geloof van de koning echter de religie van het land. We zijn daar nog steeds blij mee, tot vandaag toe.”

Multicultureel

De sinds 1972 regerende vorstin stelt in het interview met Der Spiegel ook dat Denemarken geen multicultureel land is. Er wonen nu wel meer mensen met een andere achtergrond, wortels en religies dan dertig jaar geleden, maar haar land een multicultureel land noemen, dat gaat Margrethe te ver.

Ze benadrukte dat ze volgens de Deense grondwet tot het lutherse geloof moet behoren, maar dat sluit niet uit dat er andere religies zijn in het land. „Integendeel, ik geloof dat het feit dat ik religieus ben me dichter bij mensen van een ander geloof brengt. Bovendien, ik vertegenwoordig iedereen die staatsburger is van de Deense natie.”

Koningin Margrethe reageerde daarmee op de vraag of Denemarken volgens haar eenzelfde weg was ingeslagen als buurland Noorwegen, waar koning Harald onlangs een inmiddels veel aangehaalde uitspraak deed. „Noren zijn meisjes die van meisjes houden, jongens die van jongens houden, en meisjes en jongens die van elkaar houden. Noren geloven in God, in Allah, in het universum of in niets”, zo zei de koning. „Ik zou niet zeggen dat we een multicultureel land zijn”, stelde Margrethe daartegenover.

Constante

Monarchieën zijn waardevolle constanten, onderstreepte Margrethe verder in het interview. „Wij, de monarchen, zijn ongetwijfeld constanten in een voortdurend veranderende wereld. Omdat we er altijd zijn geweest, maar ook omdat we niet betrokken raken in de alledaagse politiek. Daarin nemen wij een unieke positie in.” De koningin zei nogmaals dat haar zoon kroonprins Frederik pas koning zal worden als zij sterft.

>>rd.nl/konhuis

Zorgen over huwelijk Margrethe en Henrik

De Deense koningin Margrethe en haar man prins Henrik zien elkaar steeds minder. Dat constateerden Deense en Zweedse media, die het bijna een halve eeuw getrouwde paar het afgelopen jaar in de gaten hebben gehouden. Gezamenlijke optredens zijn schaars, er is bijna sprake van een latrelatie, aldus het Deense BT vorige week.

Het besluit van Henrik om met pensioen te gaan, heeft bijgedragen aan de enorme afname in gezamenlijke optredens. Koningin Margrethe moet er nu alleen op uit, terwijl Henrik zijn eigen hobby’s najaagt en veel op reis gaat. „De koningin is eenzaam”, stelde de Zweedse krant Expressen vast.

Er zijn vaker perioden geweest dat Margrethe en Henrik, die volgend jaar juni hun gouden bruiloft niet uitgebreid gaan vieren, er gescheiden agenda’s en levens op na hielden. Maar nooit zo lang als nu, aldus Deense waarnemers.

De twee zijn 14 september voor het laatst samen gezien op het koningsschip Dannebrog.

Hoog bezoek voor Wittenberg

Niet alleen koningin Margrethe van Denemarken was gisteren in Wittenberg. Ook de Duitse president Gauck woonde de dienst in de historische Slotkapel bij. De Deense vorstin tekende gistermiddag het gouden gastenboek van de stad en plantte een boom in de Luthertuin.

Het blijft niet bij dit koninklijke bezoek. Koning Carl XVI Gustaf en koningin Silvia van Zweden brengen van 5 tot en met 8 oktober een staatsbezoek aan Duitsland. Het Zweedse koningspaar gaat naar Berlijn, Hamburg, Leipzig én naar Wittenberg.