Flauwe reactie op wegstemmen veto Obama
Barack Obama is gepikeerd. Voor het eerst in zijn bijna afgelopen presidentschap stemde de Amerikaanse Senaat deze week een veto van het staatshoofd weg.
Dat is uitzonderlijk. Alle vorige machtswoorden van de president over wetgeving van de Amerikaanse volksvertegenwoordiging werden overgenomen. Maar dit keer niet.
De kwestie draaide om het recht van Amerikaanse burgers om Saudi-Arabië aan te klagen voor betrokkenheid bij de aanslagen van 11 september 2001. De Verenigde Staten gaven afgelopen zomer een geheim rapport vrij over mogelijke betrokkenheid van dat land. Het was geen bewijs, aldus de regering. Maar wel een bevestiging van eerdere vermoedens dat Saudi-Arabië de aanslagen deels zou hebben gefinancierd. De overgrote meerderheid van de kapers van 9/11 was ook nog eens van Saudische afkomst.
En dus nam de Amerikaanse volksvertegenwoordiging een wet aan die het mogelijk maakt om Saudi-Arabië voor de rechter ter verantwoording te roepen. Of het in de praktijk ooit tot een veroordeling zal komen, is maar zeer de vraag. De bewijsvoering zal zonder twijfel het grootste obstakel zijn.
Belangrijker is echter de signaalwerking. Enerzijds richting de nabestaanden van de slachtoffers. Maar ook naar Saudi-Arabië: er is altijd een juridische mogelijkheid om mogelijke betrokkenheid bij terrorisme te onderzoeken.
Dat signaal had Saudi-Arabië al vroegtijdig opgepikt. Riyad financierde volgens Amerikaanse media een massieve lobby om het wetsvoorstel tegen te houden. Dat is mislukt, maar gaf wel aan dat het land onraad rook.
Het Witte Huis verweet het parlement het „verzuimen van zijn elementaire verantwoordelijkheid als vertegenwoordigers van het Amerikaanse volk.” Saudi-Arabië is immers sinds jaar en dag een bondgenoot van de Verenigde Staten. En militaire medestanders daag je als het even kan niet voor de rechter. Kennelijk zelfs niet als ze van de financiering van terreurdaden worden verdacht. Leg dat maar eens aan de nabestaanden uit.
Het bewijst eens te meer dat politiek meer om belangen dan om principes draait. Maar dat is natuurlijk geen nieuws.
Los daarvan is de reactie van het Witte Huis überhaupt een beetje flauw – op zijn zachtst gezegd dan. Het Amerikaanse staatsrechtelijke systeem voorziet nu eenmaal in de mogelijkheid om een veto van de president te overstemmen. En dat is maar goed ook. Het laat zien dat de macht van het staatshoofd niet onbegrensd is en dat ook de in naam machtigste man van de wereld niet kan doen en laten wat hij wil.
Het Witte Huis noemde het wegstemmen van het veto van Obama een „schaamteloze daad.” Het lijkt erop dat de reactie van de Amerikaanse regering eerder in die richting gaat. Het getuigt van weinig respect voor de grondwet, de democratie en de rechtsstaat als de volksvertegenwoordiging gebruikmaakt van een constitutioneel recht, en vervolgens als schaamteloos wordt betiteld.