Wannsee
Lang hebben Nederlanders op Duitsers neergekeken. Want Duitsers zijn arrogant, willen altijd de baas spelen en hebben ons in de Tweede Wereldoorlog bezet. Dat laatste werd niet zelden afgezet tegen de heldenrol die Nederlanders in de oorlog gespeeld zouden hebben. Iedereen zat in het verzet, nam onderduikers in huis en met z’n allen hebben we de Joodse bevolking verdedigd en beschermd.
Wat die heldhaftige positie van onze landgenoten in de oorlog betreft: die mythe is inmiddels doorgeprikt. Joden zijn bijna nergens in Europa procentueel gezien zo massaal naar de vernietigingskampen afgevoerd als vanuit Nederland.
Ondertussen is ook de kijk op onze oosterburen bij veel mensen veranderd. Hoe je ook denkt over het optreden van bondskanselier Merkel in de vluchtelingencrisis, moed kan haar zeker niet ontzegd worden.
Als het over moed gaat, kunnen we trouwens nogal wat van Duitsland leren. Het land ziet zijn gitzwarte geschiedenis tijdens het nazibewind recht in de ogen. Kinderen wordt tijdens de geschiedenislessen op school geen gruwelijk detail bespaard en overal wordt in musea en bij monumenten verteld wat er gebeurde. En steeds klinkt het: „Nie wieder.” Nooit meer.
Voor mij is één huis in het westen van Berlijn het symbool voor die zwartste periode in de geschiedenis. Het is het ”Haus der Wannsee-Konferenz”. Als ik in Berlijn ben, wil ik het bezoeken, al is het maar kort. In deze villa, gelegen aan de Wannsee, werd door hoge naziofficieren op 20 januari 1942 onder het genot van een hapje en een drankje besloten tot de „definitieve oplossing” van het Jodenprobleem. Met wat optellen en aftrekken kwamen ze overeen om 11 miljoen Joden uit heel Europa te vermoorden. De ruimte waar op die 20e januari gerekend en gepraat werd, is inmiddels een museum en vrij toegankelijk voor iedereen.
Bij het verlaten van de herdenkingsplek kijk ik bij het hek nog even op het informatiebord dat meldt dat het museum onder andere tijdens Kerst en oud en nieuw en op Goede Vrijdag is gesloten.
Ik lees het rijtje data nog een keer, omdat ik denk iets te missen. Want waarom staat Grote Verzoendag hier niet bij? Op de belangrijkste dag in het Joodse jaar is deze herdenkingsplek, waar tot uitroeiing van het Joodse volk besloten werd, blijkbaar gewoon open. Een gemiste kans in het geschiedenisonderwijs. Juist op Jom Kipoer moet het hek van dit gruwelhuis gesloten zijn. Zodat iedere niet-Jood weet dat het plan van Hitler is mislukt en het Joodse volk leeft.
