Omstreden SER-plan WAO op hoofdlijnen
Melkert, Dijkstal en andere landelijke lijsttrekkers van de grote politieke partijen hebben de start van de verkiezingscampagne dit weekeinde aangegrepen voor een hernieuwde discussie over de Wet arbeidsongeschiktheidsverzekering (WAO). Onderwerp van discussie is het voorstel van de Sociaal-Economische Raad (SER) de WAO te hervormen.
Dat een hervorming nodig is, betwist overigens niemand, want het aantal mensen in de WAO blijft groeien. Het is hard op weg de grens van 1 miljoen te passeren. Daarmee is de voorziening erg duur. Een ander probleem is dat via de WAO veel potentiële werknemers thuiszitten. Daarbij komt dat mensen die eenmaal in de WAO zijn geraakt, er moeilijk weer uitkomen.
Hieronder een beschrijving van het SER-voorstel voor een herziening van het WAO-stelsel. De aanpassing moet de jaarlijkse toestroom van 100.000 nieuwe WAO’ers tot 25.000 beperken. Overigens is het slechts een voorstel op hoofdlijnen, want de SER, waarin vertegenwoordigers zitten van vakbonden, werkgevers en de regering, moet het plan nog verder uitwerken. Het SER-voorstel:
stip (u67(Werknemers komen alleen nog in de WAO als zij voor 80 procent of meer worden afgekeurd. Zij zijn dan voor de komende vijf jaar „duurzaam en volledig” arbeidsongeschikt verklaard en worden elke vijf jaar herkeurd.
stip (u67(Mensen die meer dan 80 procent zijn afgekeurd krijgen in het nieuwe stelsel 75 procent van het gemiddelde loon over de laatste drie jaar. Een volledige WAO’er krijgt in het bestaande stelsel 70 procent van het laatstverdiende salaris.
stip (u67(In de huidige situatie is het nog zo dat alle werknemers die voor 15 procent of meer arbeidsongeschikt worden verklaard, een WAO-uitkering naar rato kunnen ontvangen. Deze regel vervalt.
stip (u67(Mensen die tussen de 35 en de 80 procent voor hun werk worden afgekeurd, blijven in dienst van de baas en krijgen twee jaar de tijd om te herstellen. Zij moeten, met hulp van de werkgever, op zoek naar een geschiktere baan. In het eerste ziektejaar worden deze mensen voor 100 procent doorbetaald door hun baas. In het tweede jaar ontvangen zij nog maar 70 procent van hun salaris.
stip (u67(Vanaf het derde jaar worden deze gedeeltelijk arbeidsongeschikten betaald naar rato voor het aantal uren dat zij nog kunnen werken. Dit kan eventueel worden aangevuld door een verzekering. Als iemand na twee jaar geen geschikte arbeid vindt, loopt hij het risico in de WW of de bijstand terecht te komen.
stip (u67(Een werknemer die minder dan 35 procent arbeidsongeschikt is, blijft ook in dienst van baas. Hij krijgt helemaal geen uitkering. De werkgever mag deze werknemer niet op grond van zijn arbeidshandicap ontslaan. Wel mag de baas ander werk aanbieden, eventueel tegen een lager salaris.
stip (u67(Werkgevers krijgen niet langer een boete (zogeheten Pemba-boete) als hun werknemer arbeidsongeschikt wordt.