Hoewel, dat laatste neemt de EO-presentator toch weer terug: „Het is mooi, zo’n kerk als moeder, maar negatief is dat er een Bijbels analfabetisme is ontstaan. De Rooms-Katholieke Kerk is in enkele decennia ingestort omdat het geloof bij mensen niet echt vanbinnen zat. De protestant weet, als het goed is, wát hij gelooft en waaróm hij dat doet.”

Hij zei dat vrijdag in Heeswijk tijdens een symposium over zijn recent verschenen boek ”Het geheim van de paus” (uitgeverij Boekencentrum, Zoetermeer). Het thema van de bijeenkomst –in de Abdijkerk van de Abdij van Berne– was: ”Alle protestanten katholiek?”

Sacrament

Bisschop G. J. N. de Korte (Den Bosch) waardeert in het protestantisme de liefde voor de Heilige Schrift en voor Christus en de omvangrijke muziek- en zangcultuur. Waarom hij toch niet protestant is? „Ik zie een verwaarlozing van het sacrament, met name van de betekenis van avondmaal en eucharistie. Verder zijn er verdeeldheid, voortdurende splitsingen en een moeizame interne oecumene: zoeken naar waarheid zonder liefde.”

In de oecumenische dialoog is volgens hem toch veel gerealiseerd. „Vroeger begonnen wij met de verschillen, nu met de overeenkomsten.”

Het toekomstige gesprek tussen rooms-katholieken en protestanten moet verder worden toegespitst op de thema’s rond kerk, ambt en sacramenten. „Wij staan aan de vooravond van 2017, 
500 jaar Hervorming, en dat in een seculiere meerderheidscultuur. Christenen van verschillende tradities staan voor een gezamenlijke missionaire uitdaging om mensen voor Christus te winnen. En ik denk dat de Heer van de kerk ons allen verbindt.”

Dr. R. de Reuver, scriba van de Protestantse Kerk in Nederland, beschouwt zich primair als christen. „Dat is mijn naam, protestant is mijn bijnaam. Verder ben ik als protestant katholiek. Het is in strijd met het belijden van de kerk om katholiek gelijk te stellen met rooms-katholiek. Hoe persoonlijk geloof ook is, de kerk is een gemeenschap van mensen: twee of drie, samen in de Naam van Christus.”

Deze katholiciteit bewaart protestanten voor individualisme 
en kerkelijk sektarisme, aldus 
dr. De Reuver. „Protestants geloven is persoonlijk, maar nooit exclusief of individualistisch, los van anderen. Een protestant moet in de ruimte van de katholiciteit ademen. Wie dit niet doet, versmalt geloof tot een privé-aangelegenheid en maakt van de kerk een religieus clubje. Ofwel, die amputeert het lichaam van Christus.”

Grondvlak

De oecumene tussen rooms-katholieken en protestanten stokt? Nee, vindt bisschop De Korte. „Christenen vinden elkaar wereldwijd steeds meer.” Dr. De Reuver is genuanceerder. „Op het grondvlak zie ik juist een moeizame relatie. De moeite om avondmaal en eucharistie samen te vieren, is niet uit te leggen. Anderzijds: je ziet tegenwoordig ook een nivellering ten aanzien van de verschillen: wat maakt het uit of je protestant of katholiek bent. Ook dat is verlies.”

De Korte: „Er is in de Katholieke Kerk een nauwe band tussen kerk en eucharistie. Als je samen viert, symboliseer je een kerkelijke eenheid, en die volledige ”communio” is er niet met protestanten.” Volgens de bisschop moeten christenen „veel energie steken in de oecumenische dialoog, die uiteindelijk toch gericht is op zichtbare kerkelijke eenheid.”

Knevel: „De Rooms-Katholieke Kerk ziet zichzelf als de enige ware kerk, protestanten zijn slechts religieuze genootschappen. We kunnen pas de eucharistie vieren als we terugkeren naar de moederkerk van Rome. De gemeenschappelijke eucharistie zal er nooit komen.”

De Korte, afwijzend: „De gedachte van terugkeer naar de moederkerk is veel te kort door de bocht.” Franciscaan Loek Bosch: „We zijn veel verder dan we denken. Er is juist op het grondvlak een enorme betrokkenheid op elkaar gegroeid.”

Kardinaal A. J. Simonis, die het boek van Knevel in ontvangst nam, zag als hét wezenlijk verschil tussen rooms-katholieken en protestanten „een volkomen onderwaardering van Petrus in het Nieuwe Testament en van de twaalf apostelen” bij protestanten.

Zie ook:

Waarom paus Franciscus zo populair is (Reformatorisch Dagblad, 24-06-2016)

EO-presentator Andries Knevel schreef een boek over paus Franciscus (video)