Elektrische truck van VDL is het dieselen voorbij
Vakbladen reageerden blij verrast op de recente aankondiging van VDL. Het Eindhovense bedrijf –bekend van lijndienstbussen, touringcars en Mini– gaat trucks bouwen; niet met dieselmotor, maar stil, schoon en elektrisch.
VDL wil de boot niet missen. „We doen bij deze verandering graag mee in de kopgroep”, verklaart Menno Kleingeld, directeur van VDL’s nieuwe onderneming Enabling Transport Solution (VDL-ETS) deze stap.
„Voor ons is het bouwen van vrachtwagens totaal nieuw. Maar het is soms verstandig de dingen net even anders te doen dan in het verleden. VDL wil het Kodak-effect voorkomen: te laat komen met nieuwe techniek. Dan vis je achter het net.” De Amerikaanse fabrikant Kodak ging te lang op de oude voet door met het maken van fotorolletjes voor analoge fototoestellen, terwijl het de digitale techniek allang op de plank hadden liggen.
Het idee om een elektrische truck te gaan bouwen, komt niet uit de lucht vallen. VDL is al een tijd bezig met de elektrificatie van zwaar vervoer. Kleingeld: „We zijn jarenlang druk geweest met ideeën voor de ontwikkeling van een hybride vrachtauto. Een dieselmotor zou in deze truck dienstdoen als generator om elektriciteit op te wekken. Maar financieel kregen we het plaatje niet sluitend: de totale kosten van aanschaf en gebruik vielen steeds te hoog uit.”
De technische ontwikkelingen gingen echter door. „Ons plan is nu om een volledig elektrisch aangedreven truck te gaan bouwen voor de stadsdistributie. Dergelijke voertuigen rijden geen grote afstanden en komen geregeld terug bij een centraal punt, zoals een distributiecentrum. Daar kunnen ze laden en tegelijk de accu’s opladen”, legt Kleingeld het concept uit.
„Een elektrische truck hang je niet meer aan een dieselpomp. We zijn druk bezig met batterijtechniek voor snelladen. Ook de laadinfrastructuur zal op orde moeten zijn. We hebben het dan over snelladers met laadvermogens tot 300 kilowatt. Zouden er meer voertuigen tegelijk aan de laders worden gehangen, dan leidt dat al gauw tot overbelasting van het elektriciteitsnet. We werken daarom ook aan slimme algoritmes om het laden van meerdere trucks tegelijk mogelijk te maken.”
Stadsbus
De elektrische truck is feitelijk gebaseerd op dezelfde techniek als de elektrische bus van VDL. En dat concept ontstond uit pure noodzaak. Nederland heeft tijdens een Europese top op 15 april in Amsterdam een bestuursakkoord ”zero-emissiebussen” gesloten met onder meer provincies en openbaarvervoersbedrijven. In 2025 mogen nieuwe stads- en streekbussen geen uitlaatgassen meer uitstoten.
„Dat is in de sector hard binnengekomen: busfabrikanten zullen moeten werken aan zero-emissie. En een manier waarop dat kan, is door bussen op elektriciteit te laten rijden”, vertelt Kleingeld.
„Eigenaren van elektrische voertuigen lopen in de regel tegen twee problemen aan: de kleine actieradius en de lage oplaadsnelheid. In de stad maken bussen weinig kilometers, en ze rijden met lage snelheid. Het is dus logisch om stadsbussen als eerste te voorzien van een elektrische aandrijflijn.”
Wanneer de accutechniek door de jaren heen verbetert, zullen ook streekbussen elektrisch worden aangedreven, verwacht de directeur. „En op de lange termijn willen we ook onze touringcars elektrisch maken. Mogelijk worden die eerst hybride: een dieselmotor voor de grote afstanden en een elektrische aandrijving voor de laatste kilometers in een stedelijke omgeving.”
De elektrische stadsbus van VDL is al bijna klaar om de weg op te gaan. Regionaal vervoerder Hermes zal in december in Zuidoost-Brabant 43 gelede elektrische stadbussen in gebruik nemen. „Wij moesten wel garanties geven dat deze bussen op groene stroom gaan rijden. Daarvoor werken we samen met het jonge energiebedrijf Scholt Energy Control”, aldus Kleingeld.
Uit de berekeningen van VDL volgt dat er met de techniek van de elektrische stadsbus ook een elektrische truck kan worden gebouwd. Een gelede bus van 18 meter lang weegt 32 ton, en dat is vergelijkbaar met een trekker-trailercombinatie van 37 ton. „We maken voor onze elektrische truck dus opnieuw gebruik van dezelfde bekende techniek.”
Brandstoftank
Waarom koos VDL voor het bouwen van een grote elektrische truck en niet voor een kleinere? Kleingeld: „Tja, waarom pak je niet gelijk de moeilijkste? Als je die kunt bouwen, kun je een kleinere ook bouwen.”
De accu’s van de truck komen in eerste instantie op de plek van de brandstoftanks. Maar onder de cabine –afkomstig van een DAF CF– is ook ruimte vrijgekomen doordat de grote dieselmotor is verwijderd. Daar is mogelijk ruimte voor extra accu’s, die qua vorm aangepast kunnen worden aan de vorm van de cabine.
Bang voor concurrentie van Mercedes-Benz en Tesla –twee fabrikanten die onlangs ook een elektrische truck voorstelden– is Kleingeld niet. „We hebben een goede kans van slagen door onze schaalgrootte. Wij zijn groot genoeg om te kunnen opschalen, en klein genoeg om speciale voertuigen in kleine series te maken. Bovendien kunnen we de trucks zelf repareren en onderhouden.”
Het staat voor Kleingeld buiten kijf dat de bus en de truck van de toekomst worden aangedreven door elektriciteit. Maar de vorm van die aandrijving, daarop zijn nogal wat variaties mogelijk: accu’s, waterstof en brandstofcellen, een generatorset waarbij een dieselmotor via een generator elektriciteit opwekt. „Met name trucks voor transport over grote afstanden ontkomen niet aan een dergelijke range extender.”
De kennis van voertuigen op waterstof heeft VDL ook al in huis. In Amsterdam reden daar al bussen mee, en in Eindhoven gaan er bussen rijden op brandstofcellen die gevoed worden met waterstof.
Vuilniswagen
„Een elektrische truck kost vooralsnog meer in aanschaf, maar minder in onderhoud en energie: het financiële plaatje van déze truck klopt wel. Je hebt veel minder te maken met het vervangen van filters en vloeistoffen. Een onverhoopte reparatie aan de accu of aan de elektromotor is echter vaak wel kostbaar”, erkent de directeur.
Er is vraag naar elektrische trucks. Bijvoorbeeld als bevoorradingstruck, verhuiswagen of vuilniswagen. Dat bleek toen VDL-directeur Willem van der Leegte zich liet ontvallen in een interview in het Eindhovens Dagblad dat hij plannen had voor de bouw van een elektrische truck, vertelt Kleingeld. „We hebben tal van reacties gehad van geïnteresseerde klanten die zeggen: Dit is wat wij willen. Ze vinden het ontbreken van uitlaatgassen en de stille aandrijving een groot voordeel.”
