De meeste analisten rekenen erop dat de rente ongewijzigd blijft. Met veel belangstelling zullen zij luisteren naar de toelichting die voorzitter Janet Yellen geeft op haar persconferentie. Valt uit haar woorden af te leiden of een volgende stap later dit jaar wordt gezet of dat het pas in 2017 zover zal zijn? Volstrekte duidelijkheid zal zij niet verschaffen. De omstandigheden wisselen soms snel, en daarom willen centrale bankiers de handen vrijhouden.

De laatste keer dat de Fed de beleidsrente bijstelde, was afgelopen december. Het belangrijkste tarief ging toen met een kwart procentpunt naar boven en kwam daarmee uit tussen de 0,25 en de 0,5 procent. Lange tijd, vanaf eind 2008, had het op 0 tot 0,25 procent gestaan. Dat historisch lage niveau vloeide voort uit een reeks neerwaartse aanpassingen na het uitbreken van de financiële crisis, bedoeld om het herstel van de economie te bevorderen.

Stappen

In december luidde de verwachting dat de Fed dit jaar de intrest verder zou optrekken, met mogelijk zelfs vier stappen. Maar nu ziet het ernaar uit dat het er hooguit één zal zijn, en ook dat is lang niet zeker. Bij die verandering van het beeld speelden in de achterliggende maanden de ontwikkelingen op de beurs een voorname rol. Begin dit jaar daalden de aandelenkoersen door vooral de druk op de olieprijs en later heerste er volop nervositeit door het brexitreferendum in Groot-Brittannië. Een renteverhoging daar nog bovenop zou te veel van het goede zijn geweest.

Yellen bereidt markten er wel op voor dat het een keer gaat gebeuren. Vorige maand zei ze tijdens de jaarlijkse conferentie van centrale bankiers in Jackson Hole: „Kijkend naar de voortdurend sterke prestaties van de arbeidsmarkt en onze vooruitzichten voor de economische activiteit en inflatie, geloof ik dat het argument voor een verhoging van de rente de afgelopen maanden sterker is geworden.” Daarna dienden zich echter toch weer minder gunstige signalen aan.

Zo bleek dat de inflatie in de VS in juli is teruggezakt naar 0,8 procent, het laagste niveau in dit jaar. De doelstelling van een geldontwaarding van 2 procent is al sinds 2012 niet meer gerealiseerd. De banengroei bleef in augustus beperkt tot 151.000, een veel kleiner aantal dan de door economen voorziene 180.000. Verder daalden vorige maand de industriële productie en de winkelverkopen. Al die cijfers hebben de kans op een spoedige renteverhoging getemperd.

Voorzichtigheid

De gang van zaken in de VS illustreert dat een terugkeer naar meer normale monetaire verhoudingen voorzichtigheid vereist. Een hogere rente kan, mede doordat dan de dollarkoers oploopt en de export duurder wordt, de groei ondermijnen. En Yellen en haar medebestuurders moeten ook onrust op de financiële markten vermijden. Zij laten beleggers wennen aan het idee dat een hogere rente in het verschiet ligt, maar ze zullen bij de vergadering van nu waarschijnlijk nog niet tot daden overgaan.