Het is alweer vijf jaar geleden dat de Urker organist Minne Veldman het initiatief nam om een landelijke YouTube-Orgeldag in Urk te organiseren. Het doel van dit initiatief was om orgelliefhebbers uit het hele land die elkaar vaak alleen kenden via YouTube, de kans te geven elkaar persoonlijk te leren kennen en hun gezamenlijke passie te delen. Het bleek een groot succes en het was het begin van een jaarlijks terugkerend evenement, traditiegetrouw op de derde zaterdag van september.

Ook vandaag, tijdens de zesde editie, hebben orgelliefhebbers –er zijn er zo’n 35– de weg naar Urk gevonden. Bij binnenkomst is direct merkbaar dat, hoewel nog niet iedereen elkaar kent, het orgel een belangrijke verbindende factor en voornaam onderwerp van gesprek is. Opvallend is dat nagenoeg het gehele gezelschap bestaat uit mannen. Er is slechts één vrouwelijke deelnemer te bekennen.

Onder het genot van koffie en een Urker Dikkertje, een specialiteit van de plaatselijke bakker, worden de deelnemers welkom geheten. Aansluitend krijgen zij gelegenheid om het orgel alvast te verkennen.

Bijzonder is de gemoedelijke sfeer die er onderling heerst, ongeacht welke speelstijl of welk niveau een deelnemer heeft. Een belangrijke opbrengst van wat met de voorgaande edities van de YouTube-Orgeldag stukje bij beetje is opgebouwd. Voor een aantal deelnemers heeft dit zelfs geleid tot blijvende vriendschap.

Na het Chinese buffet krijgen de deelnemers een heuse orgelquiz voorgeschoteld. Minne Veldman leidt deze quiz, waarin aan de hand van afbeeldingen van orgelfronten, klaviaturen, titulair organisten en orgelbouwdetails, vragen worden gesteld. Hoewel de zaal gevuld is met orgelliefhebbers, blijkt dit voor menigeen toch nog een lastige opgave. Uiteindelijk gaat Marco Nijland, in het dagelijks leven werkzaam als orgelmaker bij de firma Pels & van Leeuwen, er met de eerste prijs vandoor.

’s Middags krijgen de deelnemers de gelegenheid om het Fonteijn & Gaal/Kapiteinorgel te bespelen. Het orgel biedt met 27 stemmen voldoende registratiemogelijkheden om de diverse orgelwerken te kunnen vertolken. Werken van Théodore Dubois (”Fiat Lux”) en Johann Sebastian Bach (Toccata en Fuga in d, BWV 565) komen voorbij. Maar ook werken van Jan Zwart (Toccata over Psalm 146), Peter Eilander (Gebed des Heren) en Klaas Jan Mulder (Psalm 65) staan op het middagprogramma.

Terwijl er wordt gespeeld, wachten de overige deelnemers geduldig op hun beurt en maken van de gelegenheid gebruik om bij te praten of elkaar nader te leren kennen. Wouter Snetselaar uit Everdingen: „Het orgelspelen vind ik natuurlijk geweldig, maar waar ik vooral waarde aan hecht, is het onderlinge contact.” Een andere deelnemer geeft aan dat hij „vooral komt om met anderen van gedachten te wisselen over de wijze van uitvoeren van muziek.”

Slotconcert

Na het avondeten maakt eenieder zich op voor het hoogtepunt van deze dag: het slotconcert. Dit wordt verzorgd door twaalf deelnemers en door organisator Minne Veldman. Laatstgenoemde spreekt een kort openingswoord, waarna het de beurt is aan de deelnemers. Elke deelnemer wordt, voordat hij of zij gaat spelen, kort geïntroduceerd.

Het niveau van de te spelen werken ligt verrassend hoog. Zo worden er werken uitgevoerd van Johann Sebastian Bach (Trio in c-moll, BWV 585), Mendelssohn (Praeludium und Fuge G-dur, opus 37), Joseph Callaerts (Toccata, opus 29), Gaston Bélier (Toccata pour Grand Orgue), Max Reger (”Straf mich nicht in deinem Zorn”, opus 67), Händel (”The arrival of the Queen of Scheba”) en Gordon Young (Sarabande & Toccata), aangevuld met een improvisatie en een viertal koraalwerken (Bert Kruis, Peter Eilander, Harm Hoeve en Minne Veldman).

„Dat een groot deel van het programma bestaat uit orgelliteratuur is mede tekenend voor de ontwikkeling die diverse deelnemers doormaken”, vertelt Veldman. „In de voorgaande edities van de YouTube-Orgeldag werden er tijdens het slotconcert voornamelijk improvisaties en koraalbewerkingen gespeeld.”

Gerwin Boswijk (Nunspeet), die vanavond de Trio in c-moll (BWV 585) uitvoerde, beaamt dit: „In het verleden speelde ik voornamelijk koraalwerken, maar ik vind het een uitdaging om daarnaast mijn grenzen te verleggen. Om die reden heb ik vanavond voor dit werk gekozen.”

De avond loopt ten einde. Voordat Veldman als laatste speler van de avond plaatsneemt op de orgelbank, bedankt deelnemer Pieter de Hon hem voor zijn inzet en gastvrijheid.

Aansluitend speelt Veldman zijn fantasie-toccata over ”Halleluja, lof zij het Lam”, waarna de deelnemers staande en op indrukwekkende wijze de afsluitende samenzang inzetten:

Halleluja, lof zij het Lam,

Die onze zonden op Zich nam,

Wiens bloed ons heeft geheiligd,

Die dood geweest is, en Hij leeft,

Die ’t volk, dat Hij ontzondigd heeft,

in eeuwigheid beveiligt.

Aanbidt de Vader in het Woord,

aanbidt de Zoon, aan ’t kruis doorboord.

aanbidt de Geest uit beiden.

Van Zijn gemeenschap, Zijn genâ,

Zijn liefd’ en trouw, halleluja,

zal ons geen schepsel scheiden.