Andrea Williams en het gevecht tegen de nieuwe orthodoxie
Zonder Jezus valt de beschaving uit elkaar. In Groot-Brittannië is dat bezig te gebeuren, zegt Andrea Williams. Zij treedt in de bres voor mensen die op hun werk niet over hun geloof mogen spreken. „Maar uiteindelijk gaat het niet om rechten, maar om de liefde van Jezus.”
Nog steeds is ze verbaasd dat ze dit werk doet. Tien jaar lang werkte ze als strafrechtadvocaat. En als kind droomde ze ervan om rechter te worden. Maar nu helpt ze als boegbeeld van de organisatie Christian Concern christenen die vanwege hun geloof hun baan kwijtraken. „Geloof me, het secularisme is niet neutraal. Zodra je zegt dat Jezus Christus levens verandert, krijg je problemen met je baas.”
Ze wil het nieuwe rapport ”Speak up” van de Evangelische Alliantie nog eens grondig lezen. Dat stelde twee weken geleden dat Britse christenen een veel betere wettelijke bescherming hebben dan ze denken. Maar omdat ze vrezen dat ze vogelvrij zijn, zijn veel gelovigen te bang en te bescheiden.
Andrea Williams betwijfelt of dat werkelijk zo is. „Denk je dat de zaken van onze cliënten niet reëel zijn? Wij hebben te maken met mensen die op hun werk aan de kant worden geschoven omdat ze voor hun geloof uitkomen. Gisteren nog had ik een verpleegster op kantoor die bij de intake van nieuwe patiënten keurig volgens protocol vraagt naar religie, en daarbij een keer van Jezus had getuigd. Om die reden is zij ontslagen. En zij is niet de enige.”
Natuurlijk, mensen hebben het recht om christen te zijn. Daarin heeft het rapport gelijk. Maar het echte probleem zit dieper, en is geestelijk van aard, denkt Williams. „Het draait vandaag om de werkelijkheid zelf. Het gaat er al lang niet meer om of de homoseksualiteit een variant op de algemene seksualiteit is. Momenteel kan een vader een hormoonbehandeling claimen om tijdelijk moeder te zijn en het kind borstvoeding te geven, en later weer als vader verder te gaan. Velen vinden dat kinderen al jong moet worden verteld dat geslacht echt niet bij de geboorte vastligt. Alleen al de vraag of dit allemaal goed is voor het kind, wordt gezien als een belediging. Volgens mij staat het mens-zijn zelf vandaag ter discussie.”
Wat zijn voor Christian Concern de prioriteiten?
„Uiteindelijk gaat het ons om de heerschappij van Jezus in het publieke leven. De christelijke erfenis van onze cultuur staat op het spel. Dat begon al in de jaren zeventig van de vorige eeuw, met de liberalisering van de echtscheiding. Inmiddels is het huwelijk geen relatie van man en vrouw meer. De verandering in de wettelijke definitie van het gezin heeft enorme impact. Dit raakt de hele scheppingsorde.
Onze geschiedenis is rond Christus gebouwd. Ik bedoel daarmee niet dat iedereen vroeger wedergeboren was. Maar als je een cultuur ziet als de uitwerking van een religie, dan zie je duidelijk het verschil tussen de keuze voor Mohammed, Christus, of voor het secularisme. Bij ons is alle kunst en cultuur eeuwenlang uiting van het christendom geweest. Nu werken de secularisten aan een nieuwe orthodoxie. En die is zeer agressief.”
Maar waar gaat het nu uiteindelijk om: om de eer van Jezus, of om de christelijke cultuur?
„Als Jezus wegvalt, gaat het fout in de samenleving. In het oude Israël ging het fout als God werd verlaten, en dat is nog zo. Materieel zijn we vandaag natuurlijk rijk, maar toch is er een enorme armoede. Denk aan de gebroken gezinnen en de eenzaamheid die daaruit voortvloeit.”
Homofoob
Een van haar eerste zaken voor Christian Concern betrof de studentenvereniging Christian Union. Die dreigde te worden gedwongen om ook niet-christenen als leiders te accepteren. „Gelukkig hebben we die zaak gewonnen. De eis dat ook een atheïst christelijke studenten zou moeten kunnen leiden, is natuurlijk absurd. Je zou zoiets nooit verzinnen, maar het gebeurde gewoon.”
Het is niet bij dit succes gebleven. Britse straatpredikers belandden de afgelopen jaren nogal eens in de cel, vaak omdat ze opriepen tot seksuele reinheid, wat door omstanders als homofoob werd ervaren. Williams: „We hebben hen allemaal vrij gekregen. Het recht van straatpredikers om in het openbaar op te treden, staat overeind. Ook de wet tegen religieuze haat is aangepast, wat zonder onze actie niet zou zijn gebeurd. Van de tientallen vergunningen voor seksclubs in woonwijken waar we tegen hebben geklaagd, is er slechts één overeind gebleven.”
Ook tegen hulp bij zelfdoding kwam ze telkens in actie. „In elf jaar tijd waren er dertien voorstellen. Het Lagerhuis heeft het laatste vorig jaar met grote meerderheid weggestemd, maar er zullen vast en zeker weer nieuwe voorstellen komen. De andere kant is namelijk heel goed georganiseerd en legt het bijltje er nooit bij neer. Misschien komt het volgende voorstel uit het Schotse parlement, dat liberaler is. Tot nu toe is de meerderheid vatbaar voor het argument dat de sterke de zwakke dient te beschermen.”
Toen dertien Britse rechters zeiden dat een beambte geen kruisje op zijn uniform mag dragen omdat dit een christelijk symbool is, stapte ze naar het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) in Straatsburg. „Die rechters stelden het tegendeel.”
En toch, ondanks al deze successen verloor Christian Concern de meeste zaken. „Dat kan ook niet anders, in deze cultuur. In heel veel vonnissen vind je de feiten niet eerlijk terug. Dat is wrang, maar zo gaat het. Misschien is verliezen ook wel winnen. In het christendom gaat het ook niet alleen om persoonlijke redding, maar ook om de redding van de natie en de cultuur. Ik denk dat iemand voor de waarheid moet staan. Wij moeten laten zien wat het is om Jezus te volgen. Ik ontmoet ook mensen die gewoon dankbaar zijn dat we dit werk doen.”
Maar is er na al die jaren enige vooruitgang?
„Moeilijke vraag. Kijk naar de afbraak van huwelijk en gezin, die wordt gestuurd vanuit de politiek. Denk aan de 8,5 miljoen abortussen sinds de legalisering in 1967. We zien de verwoesting van onze cultuur. Het is in feite de normalisering van de zonde.
Het ergste is misschien nog de lauwe reactie van de kerk. We zijn met genoeg christenen om effectieve tegenstand te bieden, maar dat lukt ons niet.”
Ze pakt haar mobiele telefoon en toont een bericht over een brief van 131 van de bijna 500 synodeleden van de Kerk van Engeland over een bepaalde kwestie. Ze is zelf als leek lid van die synode. „De liberalen weten zich te organiseren. Maar als wij een brief willen schrijven, zitten we wekenlang te dimdammen over het woordgebruik, met als gevolg dat er drie brieven komen. Of niet één.”
Sommigen zeggen dat de liberalisering ook haar grenzen heeft. De pedofilie bijvoorbeeld liftte vroeger mee met de homofilie, maar staat nu weer onder kritiek. Herkent u dat?
Williams weifelt. „Ik weet niet of pedofilie vroeger echt geaccepteerd was. Er waren misschien enkelen die pleitten voor ruimte voor pedoseksuele relaties. Er zijn nog steeds mensen die zich aangetrokken voelen tot minderjarigen.
Onze tijd is bewust uit op een vroege seksualisering van kinderen. Jongeren hebben vandaag toegang tot allerlei beelden die ik in mijn jeugd in de jaren 60 en 70 nooit heb gezien. Volgens mij is de schade daarvan groot. De hele samenleving draait vandaag om seks, dat houdt echt niet op bij jonge mensen. Dus die bezorgdheid rond kinderen vind ik erg dubbel.”
U bent veel in de media. Geven die ruimte aan uw geluid?
„Ja. Ik houd ervan om in een live-uitzending mijn verhaal te doen. Vaak gaat het om concrete rechtszaken. Het is niet altijd gemakkelijk. Het is makkelijker om een pleidooi voor de rechtbank te houden dan je verhaal doen in een live-uitzending op tv. Maar het is wel de manier om het publiek in contact te komen.
Je ontmoet ook vijandigheid of selectiviteit. Toch kan ik prima omgaan met journalisten. Het is hun werk om verschillende gezichtspunten door te geven.”
Valt uw strijd te winnen?
„Niet via het recht. Het moet vanuit de kerk komen. Die moet het boetekleed aantrekken. Ik denk dat we onze zonden moeten belijden dat we ons niet hebben uitgesproken toen de elite Gods scheppingsorde aan de kant schoof. Maar als ons volk Christus weer erkent, kunnen we in vrede leven.”