Tienduizenden loonwerkers, akkerbouwers en melkveehouders trekken tot en met zaterdag naar de Flevopolder. Ze komen uit heel Nederland. Op het parkeerterrein staat ook menige auto uit Duitsland en België.

Zo op het eerste gezicht is de stemming opperbest. Overal wordt druk gepraat en gelachen. Jongeren lopen te sjouwen met tassen vol folders over tractoren, oogstmachines en allerhande werktuigen. Sommige boeren hebben vrouw en kinderen mee, die maken er een dagje uit van. IJsverkopers doen dankzij het warme weer goede zaken.

Toch hangt er een schaduw over de grootste mechanisatieshow van agrarisch Nederland, die om de twee jaar wordt gehouden. De stands zijn deze keer wel erg ruim opgezet. Op het tentoonstellingsterrein zijn nog grote open plekken. En deze eerste dag –altijd al minder druk– is het in de paden opvallend rustig.

Grote afwezige is de melkveehouderij. Stalinrichters, fabrikanten van melktechniek en andere toeleveranciers voor deze sector laten het massaal afweten. Alleen werktuigen om gras te maaien en van het land te halen –op grote melkveehouderijen vaak een taak van de loonwerker– zijn goed vertegenwoordigd.

Het lag voor de hand dat melkveehouders –en dus ook hun toeleveranciers– deze keer liever thuis blijven. Door de wereldwijde crisis in de zuivelsector brengt de melk al jarenlang weinig op. Zo weinig, dat sommige boeren hun rekeningen niet meer kunnen betalen en een regeling met de bank hebben moeten treffen. Geld om nieuwe investeringen te doen is er al helemaal niet. Het vet is van de botten.

Heel anders was het vier jaar terug. Toen was de melkprijs op weg naar een historisch hoogtepunt. Het geld stroomde binnen. Met de afschaffing van de melkquotering per 1 april 2015 in zicht, maakte menige Nederlandse koeienboer plannen voor de bouw van een nieuwe, grotere stal. En dat was op de ATH-show destijds goed te merken. Ook twee jaar geleden was de stemming in de veehouderij nog goed.

Maar nu is er vooral onzekerheid. Oké, de melkprijs is deze maand voor het eerst sinds lange tijd licht gestegen en de stemming op de internationale zuivelmarkt is positief. Maar de Nederlandse melkveehouderij hangt een volgend zwaard van Damocles boven het hoofd: de invoering van zogeheten fosfaatrechten –de jongste milieumaatregel van het kabinet. Wie meer koeien heeft dan de peildatum 2 juli 2015, moet deze inleveren of rechten bijkopen. En die gaan waarschijnlijk duizenden euro’s per koe kosten.

In de akkerbouw geldt een ander verhaal, zegt beursmanager Willem Bierema desgevraagd. „De pootaardappelen brengen de laatste jaren goede prijzen op. Ook aan de suikerbieten en de uien is goed verdiend. Akkerbouwers investeren de winst nu in hun bedrijf.”

Direct zaken doen op de show is er meestal niet bij. „Daarvoor zijn de investeringen te groot. Je praat al snel over honderdduizenden euro’s. Aan de aanschaf van een nieuwe machine gaat meestal een heel traject vooraf. Boeren zijn hier vooral om zich te oriënteren en eventueel een afspraak te maken voor een vervolggesprek.”

Keuze is er in ieder geval genoeg. Op het twintig hectare grote terrein staan ruim drieduizend landbouwmachines van meer dan 500 merken. Er zijn oogstdemonstraties op een speciaal aangelegd veld, je kunt testritten maken op een tractorparcours en er zijn zelfs een aantal levende koeien: de finalisten van de verkiezen van de Beste Boerenkoe treffen elkaar op de ATH voor de eindronde.

Veenhuis Machines, bouwer van machines voor het transport en uitrijden van mest, is woensdag door een vakjury uitgeroepen tot winnaar van de innovatieprijs Bronzen Sikkel. Het bedrijf uit Raalte kreeg de prijs voor Nutriflow, eeen techniek voor precisiebemesting waarmee fosfaat en stikstof tegelijk optimaal kunnen worden toegediend.