Recensie: Improvisaties Jan Bonefaas
Jan Bonefaas (1926-2004) was bijna vijftig jaar organist van het Bätz/Witteorgel in de Grote Kerk te Gorinchem. Befaamd waren de improvisatieconcerten die hij vanaf de jaren 90 van de vorige eeuw tweemaal per jaar in de Grote Kerk gaf. Bonefaas’ leerling en registrant Aldert van Hoornaar nam veel van deze concerten op. Samen met Gerben Mourik maakte hij een selectie van deze historische opnamen.
Van Hoornaar en Mourik kozen voor de beste improvisaties, waarvan zij vinden dat die qua vorm, idioom en timing in balans zijn. Daarmee is niets te veel gezegd. Bonefaas’ specialiteit was de symfonische improvisatie, met een voorkeur voor de klassieke kerkelijke melodieën.
Daar zijn ze dan: een Symfonische Dichtung over Psalm 18, een Toccata over Psalm 96, een Sonate over Psalm 149 en een Koraalfantasie over Psalm 122, omringd door de gezangen 173, 230 en 240 uit de Hervormde Bundel van 1938 en een Meditation over het lied ”Drie koningen met een ster”. Tussendoor nog een passacaglia op een vrij thema.
Bonefaas was een meester in wollige harmonische kleurenpaletten en in afwisseling daarmee grossierde hij in zwelgpartijen van groteske omvang, afwisselend in een Frans- of Duits-romantische symfonische stijl. Aan het eind van de geselecteerde improvisaties op deze cd pakt hij wel wat vaak de Bätz/Witte behoorlijk bij zijn lurven. Toch weet de organist ook heel poëtisch het vriend’lijk licht naar hogere sferen te leiden en de witte zwanen op hun levensend te laten zingen (gezang 230 en 240).
In deze historische opnamen horen we Bonefaas als een voornaam improvisator. Zo spreekt hij nog nadat hij gestorven is.
Jan Bonefaas improviseert; Vita Recordings (201601); € 14,95; www.vitarecordings.com
<p>Jan Bonefaas, orgel</p>
<p>Jan Bonefaas, orgel</p>
<p>Jan Bonefaas, orgel</p>