De mensenrechtensituatie in zijn land is bedenkelijk en meerpartijpolitiek verboden. Toch trekken donorlanden en het Wereldvoedselprogramma (WFP) van de VN zich voorlopig niet terug, en kan het land ook nog altijd profiteren van het AGOA-handelsakkoord.

Grote twijfels over het beleid had speciaal gezant van de Verenigde Naties voor HIV/aids in Afrika Stephen Lewis tijdens zijn recent bezoek aan Swaziland. Hij sprak zelfs van „een pandemie die aan armageddon doet denken.” Terwijl tweederde van de bevolking in armoede leeft en het land het hoogste aantal volwassenen met HIV telt (40 procent) en daardoor een schrijnend tekort aan kostwinners heeft, bestelt de koning paleizen en dure auto’s.

Voor de aankoop van een privé-jet kon het parlement nog net een stokje steken. Daarbij komt nog dat meerpartijpolitiek verboden is en de vorige koning in 1973 de grondwet afschafte. Sindsdien regeert de koning per decreet, hoewel er wel besprekingen over een nieuwe grondwet worden gevoerd.

„Het lijdt geen twijfel dat de ongunstige rapporten over het land Swaziland moeilijker te verkopen maken, maar de wereld zal een bevolking in nood niet teleurstellen”, zei een vertegenwoordiger van de Wereldvoedselorganisatie. Net als de VN-organisatie en de Lutherse Kerk blijven ook donorlanden voorlopig op hun post: Japan helpt bij de aanleg van een wegennet in het noorden van Swaziland en Italië kende een lening toe om een van de belangrijkste spoorlijnen te herstellen. Het land kreeg nog geen verwijt over het gebrek aan democratie.

Swaziland blijft tot nader order ook profiteren van de African Growth and Opportunity Act (AGOA), een handelsakkoord dat leden preferentiële markttoegang geeft tot de Verenigde Staten. Mede daardoor blijft China een sleutelrol spelen bij investeringen in Swaziland: bijna alle nieuwe kledingfabrieken hebben Taiwanese eigenaars, die mede gebruikmaken van AGOA. In principe moeten landen die een beroep willen doen op AGOA voldoen aan democratische voorwaarden, en met de regelmaat van de klok gaat het gerucht dat de VS op het punt staan om het akkoord met Swaziland op te zeggen. Maar diplomatenbronnen geven aan dat het zo’n vaart nog niet loopt zolang er nog sprake van een dialoog is tussen Washington en Lozitha Palace.

Ook Zuid-Afrika lijkt voorlopig niet van plan op te treden tegen buur Swaziland. Het zou daarvoor in een goede positie zijn, omdat 60 procent van de export van Swaziland naar Zuid-Afrika gaat en omgekeerd Zuid-Afrika 80 procent levert van de geïmporteerde goederen en diensten.