Dat betoogde prof. dr. Marc J. de Vries donderdag op de laatste dag van de studieweek voor theologiestudenten die de Gereformeerde Bond had georganiseerd. Hij sprak over het thema ”Apocalyptiek en films”, maar waarschuwde wel dat we niet te veel van sciencefictionfilms moeten verwachten. „Dergelijke films tonen wel het falen van de techniek, maar zijn geen richtingaanwijzer waar de oplossing te vinden is.”

Prof. De Vries, bijzonder hoogleraar christelijke filosofie aan de Technische Universiteit Delft en hoofdbestuurslid van de Gereformeerde Bond, besprak een aantal sciencefictionfilms waarin min of meer Bijbelse apocalyptische thema’s aan de orde komen. De hoogleraar vroeg zich bij elke film af wat voor vrees of welke hoop erin wordt verbeeld. Vervolgens bekeek hij of de boodschap van de film overeenkomt met de Bijbelse boodschap.

Prof. De Vries signaleerde dat in veel bekende films, zoals ”The Matrix”, ”Artificial Intelligence”, ”The 6th Day”, ”Gattaca”, ”E.T.”, Bijbelse thema’s zijn te vinden. In deze apocalyptische films speelt de volstrekte scheiding tussen de rechtvaardigen en de kwaden een centrale rol. Dit gegeven sluit aan bij het Bijbelboek Openbaring, dat spreekt over een scheiding tussen
rechtvaardigen en degenen die toe-
nemen in het doen van onrecht.

Als voorbeeld noemde de hoogleraar ook de messiaanse beloften van de techniek. In deze apocalyptische films worden vaak de pretenties van de techniek ontmaskerd. De films laten volgens prof. De Vries op beeldende wijze het failliet van de techniek zien en kunnen daarom als kapstok voor de christelijke apologetiek dienen. Hij tekende daarbij aan dat dergelijke films wel bruikbaar zijn als opstapje voor een gesprek, maar niet meer dan dat. „Films kunnen soms meesterlijk het manco van de techniek aanwijzen en zijn daarom geschikt als het gaat om het stellen van de diagnose. Films schieten echter tekort als het gaat om het bieden van oplossingen. Ze kennen wel heroïsche opofferingen, maar bevatten geen verwijzingen naar schuldverzoening. En daarmee ontbreekt de centrale Bijbelse boodschap van verzoening door schuldoffer.”

De Delftse hoogleraar stelde vast dat in reformatorische kring onvoldoende bezinning op techniek plaatsheeft. Volgens hem is het verbazingwekkend dat computers, tablets en internetgebruik op veel reformatorische scholen een belangrijke rol spelen, zonder dat de consequenties hiervan voldoende zijn doordacht. Naar zijn mening is er in reformatorische kring een blinde vlek voor het onderkennen van de gevaren van de techniek. „Sciencefictionfilms kunnen helpen de gevaren van de techniek te onderkennen, maar ze bieden geen oplossingen. In dergelijke films overheerst toch het optimisme dat de techniek uiteindelijk tot een betere wereld zal leiden. De Bijbelse notie dat de toekomende goede wereld door de crisis zal komen, ontbreekt.”

Op de vraag van een student of het raadzaam is in de catechisatielessen naar films te verwijzen, maande de lector tot voorzichtigheid. Hij zou het kijken van films niet willen aanraden of aanmoedigen. Het gevaar bestaat dat jongeren dan uit nieuwsgierigheid naar zulke films gaan kijken. Predikanten moeten volgens hem wel rekening houden met het feit dat het merendeel van de christelijke jongeren al wel films kijkt, reformatorische jongeren niet uitgezonderd.

Wijsheid

Prof. dr. W. H. Th. Moehn, bijzonder hoogleraar vanwege de Gereformeerde Bond, besloot de studieweek donderdagavond met een meditatie over Job 28, over de vraag ”Wat is wijsheid?” „Jobs vrienden hadden wel logica, maar geen wijsheid. Job wil de wijsheid in de diepte vinden. Theologische wijsheid ligt niet voor het oprapen, maar kan in de openbaring bij de dwaasheid van het kruis worden gevonden.”