Kampen biedt Kroner krappe expositie
Het pittoreske Stedelijk Museum van de kleine provinciestad Kampen heeft de niet-alledaagse Duitse schilder Sven Kroner binnengehaald. Dat wekt verwachting. Echter, wie daar op zoek gaat naar de kunstenaar achter Kroner, krijgt meer vragen dan antwoorden.
Op de benedenverdieping in het Oude Raadhuis, domicilie van het Stedelijk, is een moderne ruimte waarin het museum aan de Oudestraat jaarlijks vijf wisselende exposities toont. Kroners enorme doeken nemen die muren nu in beslag. Groot en indrukwekkend, dik aangezet met acrylverf, soms zo verdund met water alsof het aquarel is; dat zijn de landschappen van de 43-jarige Duitser.
Kroner (1973) groeide op in het Zuid-Duitse Kempten; nabij de Alpen, tussen de oerbossen en de skipistes. Hij studeerde aan de internationaal gerespecteerde kunstacademie in Düsseldorf en werkt in de traditie van de romantiek. Alhoewel dat wat kort door de bocht is. Natuurlijk kent de goed opgeleide Kroner zijn klassiekers: zijn landgenoot Caspar David Friedrich maakte de romantiek groot, maar de 21-e eeuwse kunstenaar weet dat de tijd van de kunstenaar als genie, de afkeer tegen de ratio en de verheerlijking van de natuur voorbij zijn. Juist die menselijke ingreep maakt Kroner een man van zijn tijd. Geen ongerepte Alpen, maar tussen de naaldbomen kale skipistes, enkel voor het menselijk genot.
Museumdirecteur Stan Petruska: „Hij prikkelt mensen en wil hen aan het denken zetten. Kroner werkt intermediair: waar ligt de grens tussen kijker en creator? Wat hebben we aan kennis, intuïtie en wetenschap als we naar zijn doeken kijken?”
Randstad
Naast de tijdelijke tentoonstelling van Sven Kroner heeft het Stedelijk Museum een vaste collectie die ondergebracht is in vier thema’s. Langs religie, Oranje, bestuur & recht en water wordt de bezoeker door de geschiedenis van de Hanzestad geloodst. Het Oude Raadhuis, dat stamt uit 1350 en na een brand in de 16e eeuw in zijn huidige vorm voltooid werd, biedt zo onderdak aan de veelkleurige geschiedenis van Kampen.
Petruska –nog een jaar verwijderd van zijn pensioen– heeft in de voorbije jaren het Stedelijk Museum op de kaart willen zetten. „Media schrijven alleen maar over de kunst die in de Randstad te zien is. Maar hier in Kampen wil ik net zo goed werk tonen met museale kwaliteit. Voor deze tentoonstelling komen bezoekers uit het hele land.”
Kroner vindt het Nederlandse landschap fascinerend, weet Petruska. Het is hier volgens hem net alsof je naar het einde van de wereld kijkt; of dat je van het einde van de aarde kunt vallen. „Toen ik hem oppikte van station Zwolle en naar Kampen reed, was hij voortdurend aan het fotograferen. Zijn toestel is als een notitieboek”.
Het zijn daarom volgens Petruska niet alleen de bergen die zijn landschappen domineren. Ook het platte Nederlandse akkerland is te zien. Niet als een braaf geschilderd landschapje voor boven de bank. Het is meer dan dat, want er ligt bijvoorbeeld een schip in het land. „Alsof er net een tsunami geweest is, maar dat kan niet, want het landschap ligt er vredig bij. Die vervreemding van de werkelijkheid is een terugkerend thema. In elk doek zit een element dat de kijker aan het denken moet zetten”, aldus Petruska.
New York
Het atelier, een van de meest intieme plekken voor een kunstenaar, is meerdere malen de basis voor Kroners werken. Kijkend vanuit zijn atelier schildert hij steeds opnieuw een ander uitzicht. Daar is weer de vraag voor de kijker: waar is de werkelijkheid? Ook hier speelt Kroner met een thema uit de kunstgeschiedenis: het raam als venster op de buitenwereld.
Maar Kroner zou Kroner niet zijn als hij ook dit thema niet zou verdraaien. De raamspijlen weerkaatsen als een schaduw, die als raster over het doek komt te liggen. Of de ramen zijn beslagen, wat het zicht op de omgeving belemmert. Waarbij het soms lijkt alsof de werkelijkheid heel dichtbij is, als er met een vinger een smiley in het beslagen raam is getekend.
Kroner maakt vele series, zoals ook zijn werken van zijn atelier. Voor de kunstenaar zelf misschien een uitdaging, voor de toeschouwer enigszins saai. Het kleurenpalet en de techniek blijven hetzelfde en ook de schepen en modelhuisjes veranderen nauwelijks van plaats. Het onderwerp is uitgeput en de kijker niet meer geboeid.
Toch, wie de moeite neemt zich verder te verdiepen in Kroner komt een boeiende persoonlijkheid tegen die exposeert in Seoul, Milaan, Parijs, New York en zo veel andere steden. Deze veelzijdige Kroner past niet binnen de wanden van de benedenverdieping van het Oude Raadhuis van Kampen. Of –en ook die visie valt wel te verdedigen– Kroner past bij Kampen, maar deze selectie is te beperkt om een goed beeld van deze getalenteerde hedendaagse kunstenaar te krijgen.