Burgers worden sindsdien met grote regelmaat getrakteerd op lijstjes die veelal belangwekkend ogen, maar dat bij nader inzien lang niet altijd zijn. Neem de lijsten met de sterftecijfers per ziekenhuis. Na de openbaarmaking ervan is er nog nooit een instelling gesloten of onder verscherpt inspectietoezicht geplaatst omdat de cijfers alarmerend bleken. Voor veel verschillen bleek een goede verklaring te geven, bijvoorbeeld de gemiddelde leeftijd van de opgenomen patiënten, of de ernst van hun aandoeningen.

Stoppen dan maar, met al die lijstjes? Dat is niet de inzet van de Open State Foundation; een belangen­organisatie die onder leiding van oud-GroenLinks-Kamerlid Arjan El Fassed al ruim een jaar voor maximale openheid over de ziekenhuistarieven strijdt. Over het verzoek tot openbaarmaking van gegevens neemt de hoogste bestuursrechter, de Raad van State, later dit jaar een besluit.

Los van wat de Raad beslist, is nu al duidelijk dat de ziekenhuistarieven fors van elkaar kunnen verschillen. Recent kwam dat duidelijk aan het licht toen zorgverzekeraar CZ liet zien welke tarieven de bij hem aangesloten zorginstellingen in rekening brengen voor ingrepen die vallen onder het maximale eigen risico.

Nogal wat deskundigen bagatelliseerden de lijst. Onder hen waren de woordvoerder van Zorgverzekeraars Nederland, de koepel van zorgverzekeraars, en zorgeconoom Groot. Groots argument: de verrichtingen waarop de vrijgegeven lijst betrekking heeft, vormen slechts een beperkt deel van alle ziekenhuisbehandelingen. En dus, zo betoogde Groot donderdag in deze krant, doet het niet zo terzake als sommige ziekenhuizen deze ver boven, dan wel ver onder de eigenlijk kostprijs uitvoeren.

Die stelling is niet onwaar. Voor het macrozorgbudget is het inderdaad veel belangrijker dat de dure, specialistische zorg rond bijvoorbeeld kanker goed én effectief wordt georganiseerd.

Toch mag dat nog geen reden zijn om de door CZ aan het licht gebrachte tariefsverschillen bij kleinere ziekenhuisbehandelingen te veronachtzamen. Niet voor de verzekeraar, maar ook niet voor de consument. Ziekenhuizen die diverse kleine ingrepen onnodig ver boven de gemiddelde kostprijs aanbieden, doen dat wellicht ook wel bij grotere behandelingen. Een verzekeraar moet daar alert op zijn.

En patiënten die laconiek doen over de kosten van behandelingen die onder het eigen risico vallen, zullen over de kosten van verzekerde behandelingen mogelijk nog onverschilliger zijn. Dat is niet goed, want alleen als alle zorgpartijen de krachten bundelen, kan de zorg betaalbaar blijven. Ieder hoort daaraan zijn steentje bij te dragen; ook de patiënt. Ook daarvoor geldt immers: Wie het kleine niet eert, is het grote niet weerd.