Wallenberg (1912) was in 1944 door de Zweedse regering naar Hongarije gestuurd, om daar de Joodse gemeenschap te redden. In korte tijd is hij daar de laatste maanden van de oorlog ook in geslaagd. Hij had onder anderen 10.000 Joden ondergebracht in panden in de stad Boedapest.

Na de bevrijding door het Rode Leger was hij in januari 1945 ineens verdwenen. Tientallen jaren van naspeuringen hebben nauwelijks concrete gegevens opgeleverd. Het vermoeden was altijd dat hij door de Sovjet-Unie werd gezien voor een spion van Amerika of Duitsland en daarom een gevaar was. In 1957 meldde het Kremlin dat hij in 1947 een natuurlijke dood was gestorven. Maar alom werd aan de juistheid van dit bericht getwijfeld. Ook in latere berichten is vanuit (de voormalige) Sovjet-Unie nooit gezegd dat hij zou zijn gedood.

Deze week kwamen er via The New York Times nieuwe feiten naar buiten. De kleindochter van oud-KGB-chef Ivan Serov vond in diens ”datsja” een koffer vol paperassen en dagboekaantekeningen. Daarin schrijft Serov –die zelf in 1990 is overleden– dat hij er vrijwel zeker van is dat Wallenberg in 1947 is vermoord. Hij zegt een dossier te hebben gezien met gegevens over Wallenberg. Vanuit de Sovjet-Unie was altijd ontkend dat zo’n dossier bestond. Bovendien spreek Serov over een document dat hij heeft gezien over Wallenbergs crematie.

Sovjetleider Chroestsjov had hem gevraagd na te speuren wat Stalin precies met Wallenberg had gedaan, om dit later aan de Zweedse regering te rapporteren. Serov schrijft in zijn dagboek dat hij nooit precies heeft kunnen vaststellen wat er echt is voor­gevallen.

Een nicht van Wallenberg, Marie Dupuy, zegt op de website raoul-wallenberg.eu dat zij reden heeft om te twijfelen aan de geloofwaardigheid van Serovs herinneringen.