De CU-fractie wijst erop dat het aantal laaggeletterden in Neder­land veel groter is dan altijd werd aangenomen, zoals blijkt uit onderzoek van de Algemene Reken­kamer. Onder laaggeletterden vallen niet alleen mensen die niet goed kunnen lezen of schrijven, maar ook mensen die moeite hebben met het begrijpen en toepassen van informatie.

CU-raadslid Treurniet stelt deze week in schriftelijke vragen aan het Middelburgse college dat het probleem een steviger aanpak verdient. „Ik dacht dat laaggeletterd­heid vooral voorkwam bij allochtonen, maar dat blijkt niet het geval. Ook bij autochtone Nederlanders komt het voor. Onder laaggeletterdheid valt ook het niet kunnen omgaan met computers en internet en slecht kunnen rekenen. Dat betekent dat het probleem nog groter is dan verwacht.”

Treurniet wijst er in haar vragen op dat volgens het rapport uit april van de Algemene Rekenkamer de huidige aanpak door de overheid tekortschiet, juist omdat over het hoofd wordt gezien dat laaggeletterden ook worstelen met cijfers en alledaagse technologie. Daardoor beheersen zij niet het minimale niveau om volwaardig in de maatschappij te kunnen functioneren.

Recent onderzoek van het Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA) wijst zelfs uit dat ook in gemeenten met een laag percentage laaggeletterden nog altijd heel veel mensen moeite hebben met het digitaal aanvragen van een paspoort, het schrijven van een sollicitatiebrief of het begrijpen van een brief van de gemeente.

Vicieuze cirkel

Treurniet wijst erop dat mensen die moeite hebben met lezen en schrijven minder vaak werk hebben, minder maatschappelijk actief zijn, een slechtere gezondheid hebben en vaker langdurig in armoede leven dan niet-laaggeletterden. „Er ontstaat een vicieuze cirkel: laaggeletterdheid belemmert zelfredzaamheid en versterkt armoede en armoede vergroot de kans op laaggeletterdheid.”

Ze bepleit dan ook dat er bij de aanpak van armoede structureel naar laaggeletterdheid wordt gekeken en dat mensen met een laag taalniveau worden verwezen naar een cursus in hun buurt. Maar, benadrukt ze, dan is het wel van belang dat er goede voorlichting wordt gegeven. „De grote vraag is altijd weer hoe laaggeletterden bereikt kunnen worden. Onlangs is in de Zeeuwse Bibliotheek in Middelburg het Taalhuis geopend. Een heel mooi initiatief. Maar het blijft een hele klus om laaggeletterden ook echt op te sporen. Juist in de bibliotheek zul je hen niet zo gauw vinden.”

Het raadslid wil dan ook van het college weten in hoeverre het herkennen van laaggeletterdheid is ingebed in de werkwijze van bijvoorbeeld de sociale wijkteams en het consultatiebureau. „Ik sprak pas iemand die nu volop met taalambassadeurs aan de slag is”, zegt ze. „Ex-laaggeletterden gaan met hun verhaal naar bedrijven toe om ze alert te maken op het probleem. In deze digitale tijd krijgen juist de laaggeletterden een nog grotere achterstand. Ook Middelburg verwijst de burger steeds frequenter naar de gemeentelijke website. Maar de site van een gemeente als Oss is qua opzet voor een laaggeletterde veel toegankelijker dan die van Middelburg.”

Ongeveer 2,5 miljoen

Volgens de Algemene Reken­kamer zijn ongeveer 2,5 miljoen Nederlanders laaggeletterd. Het ROA-onderzoek geeft aan dat in de gemeenten Middelburg en Veere tussen de 3700 en de 5000 inwoners als laaggeletterd kunnen worden bestempeld.