Tropenrooster
Op het moment dat ik deze bijdrage schrijf –alweer even geleden– is het typisch Nederlands zomerweer. Een beetje zon. Een beetje (veel) regen. Niet warm, maar ook niet koud.
Maar wie weet, volgt er later deze zomer toch nog een hittegolf. Niets is tenslotte zo veranderlijk als het weer. In ieder geval: als de buitentemperatuur stijgt, heeft dat zijn weerslag op de werkvloer. U kunt dan maar beter goed voorbereid zijn op de warmte.
In het Arbeidsomstandighedenbesluit staat dat de temperatuur op de werkplek geen schade mag veroorzaken aan de gezondheid van de werknemers. Maar bij welke temperatuur is dat het geval? Daar zegt het Arbobesluit niets over. Dit zal per werksituatie verschillen en is ook afhankelijk van de luchtvochtigheid en de mate van inspanning die in het werk wordt gevergd.
Iedereen zal begrijpen dat zwaar lichamelijk werk dat wordt uitgevoerd in de volle zon bij temperaturen boven de 25 graden, risico’s oplevert voor de gezondheid: verbranding, warmte-uitslag of uitdroging. Maatregelen zijn dan echt vereist. Voor kantoorwerkzaamheden zal dit iets anders liggen, maar ook in gebouwen met veel glas en zonder goede klimaatbeheersing kan de temperatuur hoog oplopen. Op de website van de FNV is een hittestresscalculator te vinden die een globale indicatie kan geven van het gezondheidsrisico bij bepaalde omstandigheden.
Als door de temperatuur op de werkplek schade aan de gezondheid van de werknemers kan ontstaan, moet de werkgever persoonlijke beschermingsmiddelen ter beschikking stellen. Bijvoorbeeld speciale kleding.
Als ook die persoonlijke beschermingsmiddelen schade aan de gezondheid niet kunnen voorkomen, moeten er andere maatregelen worden getroffen. Gedacht kan worden aan het houden van extra pauzes op een koele(re) plaats, het opzetten van een tent, extra drinken ter beschikking stellen, chips uitdelen (dat lijkt niet echt een verantwoorde traktatie, maar het voorziet het lichaam van extra zout, en dat is bij warm weer heel belangrijk), zwaar werk uitstellen en het aanpassen van de werktijden.
Het aanpassen van de werktijden kan in de vorm van een tropenrooster: de werkdag begint eerder (bijvoorbeeld tussen 6.00 en 7.00 uur), zodat het werken op de warmste momenten van de dag wordt beperkt. Ook kan worden gekozen voor kortere werkdagen.
Werknemers kunnen natuurlijk zelf ook wat doen om oververhitting te voorkomen: veel water drinken, het zoutgehalte op peil houden en luchtige kleding dragen.
Die kleding is een apart onderwerp, want wat kan wel en wat kan niet? Een driedelig pak hoeft echt niet bij zomers weer, maar strandkleding op de werkvloer kan natuurlijk evenmin. Uiteraard zal dit voor de baliemedewerker bij het gemeentehuis anders liggen dan voor een medewerker van een kwekerij.
Ook de veiligheid speelt daarbij een rol. Met een korte broek op de bouwplaats werken, is gevaarlijk en kan tot verwondingen aan de benen leiden. Een werkgever mag dus best kledingvoorschriften geven. Hij hoeft bijvoorbeeld niet te accepteren dat een werknemer strandslippers draagt.
Het is bijna tijd om mijn pumps te verwisselen voor strandslippers en ons kikkerlandje te verlaten voor een paar weken aan de mediterrane kust. Tijd voor een ander ritme. Tijd voor een tropenrooster.
De auteur is jurist bij de Reformatorisch Maatschappelijke Unie (RMU). Reageren? sociaal@refdag.nl