Het debat in de Kamer ging eigenlijk niet over verlenging, maar over de huidige situatie in Irak. Het besluit over de uitzending zal nog even op zich laten wachten, maar Kamp gaf aan dat het kabinet al „worstelt met een besluit over verlenging.” Hij betoogde dat weggaan als de termijn erop zit ingrijpend zal zijn voor de Iraakse bevolking.

Kamp voerde bovendien aan dat zowel de VN, de VS als Groot-Brittannië hem hebben gevraagd of Nederland wil blijven in de zuidelijke provincie al-Muthanna. De situatie daar is overigens weer iets verbeterd, want de militairen kunnen er weer zonder helm patrouilleren. Het lijkt erop dat de onrust uit radicale hoek over zijn hoogtepunt heen is.

Minister Bot, die de komende maand het initiatief moet nemen over een eventueel verlengingsbesluit, vindt het nog te vroeg om daarover nu al te spreken. Het is nog onduidelijk wie op 30 juni de soevereiniteit in Irak overneemt en of die instantie de stabilisatiemacht nodig en wenselijk vindt. De bewindsman wil verder de ontwikkelingen in Irak nog even afkijken. Kamp daarentegen wil niet te lang wachten, want dan valt er een onverantwoord gat in de beveiliging van al-Muthanna.

Voor Bot spelen ook de risico’s voor de Nederlandse militairen een grote rol, evenals de vraag wat de taak van de VN wordt in Irak. Alle kamerfracties pleiten voor een grotere rol voor de volkerenorganisatie. PvdA en LPF streven er zelfs naar dat de VN de politieke eindverantwoordelijkheid krijgen in Irak. Bot zei daar niets voor te voelen. De VN moeten niet de leiding op zich nemen, maar het Iraakse zelfbestuur ondersteunen, betoogde hij. De VN zitten ook niet te wachten op een centrale rol, wist Bot. De organisatie ziet meer in een ondersteunende rol „op specifieke terreinen”, bij bijvoorbeeld de voorbereidingen van de verkiezingen volgend jaar.

SGP-kamerlid Van der Staaij vindt dat de Kamer eerst moet wachten op een besluit van de regering over verlenging van de missie alvorens zelf daarover uitspraken te doen. Desondanks stelde hij dat de internationale gemeenschap niet moet opgeven, nu de stabilisatie van Irak nog in zicht is. „Vastberadenheid is nu nodig”, gaf de SGP’er het kabinet en zijn collega’s alvast mee.

De linkse oppositie uitte zich in felle bewoordingen tegen een langer verblijf van de Nederlandse militairen in al-Muthanna. „De missie is fors in de problemen”, aldus Koenders (PvdA). Hij wilde echter nog geen definitief ”nee” uitspreken tegen een verlenging van de missie, omdat de PvdA nog hoopt op een „radicale koerswijziging” die leidt tot een centrale rol voor de VN in Irak. GroenLinks en SP willen echt niet van verlenging weten. „Als we nu blijven, worden we meegezogen in een oorlog”, waarschuwde GroenLinks-kamerlid Karimi.

De oppositie kreeg echter geen gehoor bij het kabinet. Kamp bepleitte hartstochtelijk de zaak van de Iraakse bevolking, tot grote ergernis van PvdA en GroenLinks. „Uw morele superioriteit hangt mij de keel uit”, zei Karimi. „Dan moet u naar de keelarts gaan”, repliceerde Kamp. CDA’er Eurlings bemoeide zich er ook mee. Het debat daalde tot een „bedenkelijk niveau”, vond hij.