Talrijke stemlokalen in Zuid–Afrika bleven uren langer open om iedereen een kans te geven te stemmen. De officiële sluiting van de stembusgang was woensdagavond om 21.00 uur, maar toen stonden er op veel plaatsen nog lange rijen stemmers. Bij enkele stemlokalen zou de wachttijd tot liefst tien uur zijn opgelopen.

Ex–president Nelson Mandela greep de verkiezingsdag aan om een oproep te doen voor de wereldvrede. „Ik hoop oprecht dat de hele wereld zal afzien van geweld en de burgers vreedzame methodes zullen gebruiken om voor hun rechten op te komen”, aldus het eerste zwarte staatshoofd van Zuid–Afrika. „Ik voel me opgetogen dat ik weer kan stemmen”, zei de 85–jarige bij een stembureau in een rijke, eens door uitsluitend blanken bewoonde buitenwijk van Johannesburg.

De huidige president Mbeki was een van de eersten die woensdag hun stem uitbrachten. „De grote dag is gekomen. Politici hebben een hoop gepraat. Nu is het de tijd voor het volk om te spreken”, aldus Mbeki die stemde in een tent in een park in Pretoria.

Circa 21 miljoen kiesgerechtigde Zuid–Afrikanen konden een stem uitbrengen voor een nieuw parlement. De opkomst was hoog en lag rond de 80 procent.

Mbeki zal naar verwachting dan ook een nieuw mandaat voor vijf jaar krijgen als de vierhonderd leden van het nieuwe parlement die op 23 april de president kiezen. Het ANC bezet momenteel 275 zetels in de Nationale Assemblee.

Bij de vorige stembusgang in 1999 kreeg de partij van Nelson Mandela en van Thabo Mbeki 266 zetels in handen. Vervolgens sloten nog negen parlementariërs zich aan bij het ANC. Ook dit keer lijkt de partij een tweederde meerderheid te zullen halen.

De Democratische Alliantie komt in de peilingen op een tweede stek met 46 zetels, de Inkatha Vrijheidspartij krijgt vermoedelijk 31 zetels. De Nieuwe Nationale Partij mag als opvolger van de Nationale Partij, die verantwoordelijk was voor het apartheidsregime, rekenen op naar schatting twintig zetels.

Het was pas de derde keer dat alle Zuid–Afrikanen, ongeacht ras of kleur, naar de stembus mochten. Beide voorgaande keren behaalde het ANC, de beweging die voorging in de strijd tegen de apartheid, een enorme overwinning. In 1994, het jaar dat er formeel een einde kwam aan deze rassenscheiding, werd Nelson Mandela tot president gekozen. Vijf jaar later nam Mbeki het roer van Mandela over.