Binnenland

„Linkse sympathieën bij Oranjes”

Koningin Wilhelmina begeerde een vuurrode politicus als premier, haar dochter was fan van de anarchist Boeke en de huidige vorstin liet haar aanstaande schoondochter inburgeren door een ex-activiste. Als sluitstuk doet een dame haar intrede in het Oranjehuis die deel uitmaakt van een dubieus politiek netwerk. Hoog tijd om de kat de bel aan te binden, vindt onderzoeker Peter Siebelt.

Jan van Klinken
14 April 2004 10:28Gewijzigd op 14 November 2020 01:08

Nadat hij jarenlang een schat aan informatie had verzameld over het links activisme vond Siebelt vorig jaar de periode aangebroken om de resultaten van zijn onderzoek wereldkundig te maken. Dat leidde tot het spraakmakende boek ”Eco Nostra”, waarin hij het netwerk rond Volkert van der G. in kaart brengt. Daarna volgde een publicatie over het verleden van GroenLinks-politicus Wijnand Duyvendak.

Volgende week verschijnt bij uitgeverij Aspekt zijn jongste pennenvrucht: ”Mabel, Koninklijk bal masqué”. De titel suggereert dat het 216 pagina’s tellende boek uitsluitend de pijlen richt op de aanstaande eega van prins Willem Friso, maar in werkelijkheid zijn nog veel grotere namen voorwerp van Siebelts belangstelling.

Daverende onthullingen bevat het boek niet, wel een onthutsend feitenrelaas. Daarbij is letterlijk en figuurlijk sprake van een rode draad. Volgens Siebelt legt het Oranjehuis al vanaf koningin Wilhelmina linkse sympathieën aan de dag. Zo wijst hij erop dat deze legendarische vorstin tijdens de Tweede Wereldoorlog geheel eigen ideeën over maatschappijhervorming ontwikkelde die vooral gericht waren tegen de oude, rechtse politiek van de jaren dertig.

Door toedoen van Wilhelmina werd Schermerhorn in 1945 de eerste linkse premier van Nederland. Hij stond bekend als antimilitarist en was actief binnen radicale antimonarchale kringen. Niet voor niets volgden inlichtingendiensten hem argwanend.

Al net zo gecharmeerd van Schermerhorn was dochter Juliana, zo stelt Siebelt. Op advies van deze PvdA-politicus deed zij haar kinderen naar de Werkplaats van Kees Boeke, de eerste anarchistische school in Nederland. Ook hij werd, nadat hij al snel van het politieke toneel was verdwenen, vanwege zijn radicale ideeën door inlichtingendiensten in de gaten gehouden.

De speeches van Juliana tijdens haar bezoek aan Amerika zijn bekend. Tijdens de daarop volgende crisis liet Juliana zich adviseren door professor Hamel, bewonderaar van Stalin. Meer en meer manifesteerde ze zich volgens Siebelt als iemand die het land had aan conservatieven. Of zij het was die Den Uyl in 1974 naar voren schoof, wordt betwist. Feit is wel dat Den Uyl al in 1974 werd gelauwerd met de Eremedaille voor voortvarendheid en vernuft van de Huisorde van Oranje.

De volgende figuur aan het Hof met linkse sympathieën was Claus, aldus Siebelt. In 1970 werd hij benoemd tot voorzitter van de Nationale Commissie Bewustwording Ontwikkelingssamenwerking (NCO). Onder zijn leiding subsidieerde de NCO diverse omstreden organisaties, waaronder het marxistische Angola Komitee. Samen met Cuba en het Oostblok steunde dit comité de bloedige strijd van guerrilla’s in Zuidelijk Afrika. Claus lobbyde voor deze subsidie. Na kritische verhalen in de media zag Claus zich gedwongen het voorzitterschap van de NCO op te geven.

In een interview met de Volkskrant van 7 oktober 2002 zei ex-minister Jan Pronk (PvdA) over de prins: „Claus was achter gesloten deuren kritisch over de Golfoorlog, de grootschalige bombardementen op Kosovo en de Amerikaanse reactie op de aanslagen van 11 september. Toen ik in 1989 weer minister werd, kon ik merken dat we niet uit elkaar waren gegroeid. Op een aantal punten waren we zeer eensgezind. Claus had zeer veel kritiek op de westerse dominantie in cultureel, politiek, economisch of militair opzicht.”

Recent bleek dat Claus in 1998 samen met zijn zoon Friso op audiëntie bij Fidel Castro is geweest. Kennelijk was de sfeer genoeglijk, want Castro vertrouwde hen toe dat hij zich identificeert met Willem van Oranje. In zijn reisverslag liet Claus zich bewonderend uit over „het goede onderwijs en de brede gezondheidszorg” in Cuba.

Bij de uitvaart van Claus in de Nieuwe Kerk in Delft sprak een van zijn beste vrienden, de linkse priester en SP-lid Huub Oosterhuis. „Zeg mij wie uw vrienden zijn”, tekent Siebelt aan.

Hij vindt dat iedereen de feiten over de Oranjes onder ogen moet zien. „Ik ben zelf een trouw monarchist maar als ons Koningshuis niet meer boven de partijen staat, wordt het wel erg moeilijk loyaal te blijven. De Oranjes willen overduidelijk politiek bedrijven. Dat kan niet.”

Donderdag: Mabels duistere gangen.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer