De afgelopen dagen werd veel druk op Cameron uitgeoefend om snel het verdragsartikel te activeren waardoor de onderhandelingen over de boedelscheiding kunnen beginnen. De kans is groot dat dat nu pas in september of daarna gebeurt.

EU-president Donald Tusk zei na afloop van de EU-top dinsdagavond dat de 27 begrijpen dat Londen „enige tijd nodig heeft om orde op zaken te stellen”. „Wij beseffen allemaal dat dit proces in het belang is van Groot-Brittannië. Camerons boodschap was duidelijk.”

Volgens premier Mark Rutte ligt de bal nu bij de Britten. „We hopen dat alles op vriendschappelijke wijze zal geschieden. Wat is gebeurd in Groot-Brittannië is een les voor degenen die denken dat de EU verlaten een goed idee is.” Rutte doelde daarmee op de politieke en financiële chaos die volgde op het referendum.

De Duitse bondskanselier Angela Merkel gaf aan dat het Britse besluit niet eindeloos kan uitblijven. Volgens voorzitter van de Europese Commissie Jean-Claude Juncker moet het „geen maanden” duren. Ook de meeste regeringsleiders willen nog altijd het liefst dat er zo snel mogelijk een besluit ligt. Merkel meent dat een brexit onomkeerbaar is.

Cameron zelf onderstreepte na het gezamenlijke diner dinsdagavond de gemeenschappelijke waarden en bijzondere geschiedenis die de EU en de Britten delen. De toon van de gesprekken was er een van droefheid, spijt en kalmte, aldus Cameron. Het Britse standpunt dat het Verenigd Koninkrijk en de EU een zo nauw mogelijke relatie moeten blijven onderhouden op het gebied van handel veiligheid en economie kon volgens Cameron op unanieme steun rekenen.

Wel zullen de Britten sommige voordelen die ze nu genieten vanwege het EU-lidmaatschap kwijtraken, aldus Cameron. „Dat is iets voor de Britse bevolking om over na te denken”, besloot hij.

Woensdag komen de 27 bijeen om, zonder premier Cameron, te discussiëren over de toekomst. „Niet alleen de Britse kiezers hebben zorgen over Europa, ook in veel andere landen bestaan ze”, zei Rutte.