Tot op het laatst had hij verwacht en gehoopt dat de Britten anders zouden stemmen. „De peilingen voorspelden de laatste dagen een lichte voorsprong voor het blijfkamp.”

De Britse uitslag noopt de EU tot hervormen. „Dit is meer dan een alarmsignaal; de EU verliest nu één van de grootste lidstaten. Het Britse vertrek zal gevolgen hebben voor de hele EU.”

Om te voorkomen dat er een domino-effect optreedt, moet Europa het roer omgooien, denkt Van Dalen. „Ik hoop dat de leiders zich realiseren dat het nu anders moet. Op deze manier neemt het verzet toe. Dan krijgt extreemrechts de wind in de zeilen. Denk aan Le Pen in Frankrijk, de FPÖ in Oostenrijk en de PVV in Nederland. Dan is de storm compleet.”

Wat zijn uw adviezen voor hervorming?

„De EU moet zich concentreren op de kerntaken. Verder moeten we af van die politieke unie en de woorden ”ever closer union”. Europese samenwerking was nodig na de Tweede Wereldoorlog, maar is nu doorgeschoten. Commissaris Timmermans ging bijvoorbeeld recent naar Polen om te klagen over het voorstel de abortuswet strenger te maken.”

U spreekt over een domino-effect. In welke landen zal dat vooral spelen?

„Ik hoor de roep om een referendum in Finland, Zweden en Denemarken. Ook de PVV zal in Nederland een volksraadpleging eisen. Ik wacht liever eerst af wat de EU-leiders zeggen. Ik hoop dat ze dit alles niet afdoen als een Brits probleem.”

De ECR-fractie waarin u zit is een Brits initiatief. Kan die voortbestaan?

„We verliezen 20 van de 75 leden. Dat geldt ook voor de Socialisten en de EFDD, waartoe UKIP behoort. Erger is dat we de komende jaren politiek minder effectief zullen zijn, totdat de onderhandelingen zijn voltooid.”