Hij hoort bij de top tien van de juristen in China die door de overheid scherp in de gaten worden gehouden. Gao Zhisheng zat meerdere keren gevangen wegens het „aanzetten tot omverwerping van de staatsmacht.” Toch kon China niet verhinderen dat vorige week in Hongkong en Taiwan de memoires van Zhisheng verschenen. In het geheim werd de tekst van het boek het land uit gesmokkeld.

Christen

Zhisheng is christen en komt op voor geloofsgenoten die door de overheid soms met harde hand vervolgd worden. Ook zelf weet hij wat het kan kosten om Christus te volgen. Toen hij in 2011 voor de zoveelste keer werd gearresteerd, sloegen agenten hem twee dagen en nachten. „De mate van wreedheid, daar zijn geen woorden voor. Gedurende 48 uur hing mijn leven aan een zijden draad”, zei hij daarover. „Zelfs toen ik bijna doodgemarteld werd, was de pijn er alleen in het lichaam. Een hart dat vol is van God heeft geen ruimte om zich bezig te houden met pijn en lijden.”

In 2004 trok Zhisheng voor het eerst de aandacht van de politie, toen hij opkwam voor de rechten van Falun Gong, een spirituele beweging die in China verboden is. In 2006 werd Zhisheng daarom veroordeeld tot een voorwaardelijke gevangenisstraf van drie jaar. Nadien sloten de autoriteiten hem verschillende keren voor korte of langere tijd op, omdat hij de voorwaarden van zijn proeftijd zou hebben geschonden.

Zijn vrouw en kinderen vluchtten in 2009 naar het Westen. In 2010 verdween Zhisheng voor bijna twee jaar achter de tralies, zonder dat zijn familie ooit een teken van leven ontving. In 2014 kwam hij vrij, hoewel dat laatste woord relatief moet worden opgevat: in feite heeft Zhisheng huisarrest.

Zijn dochter Grace Geng vertegenwoordigde haar vader vorige week bij de boekpresentatie in Hongkong. Zij stelde dat het huis van Zhisheng door zeker tien agenten continu in de gaten gehouden wordt. Dat lijkt niet overdreven: de blinde advocaat Chen Guangcheng, die in 2012 ondanks zijn huisarrest aan zijn bewakers wist te ontkomen en uiteindelijk naar de Verenigde Staten vertrok, werd op vergelijkbare wijze 24 uur per dag in de gaten gehouden.

Dapper

Volgens Geng is haar vader psychisch sterk, maar lichamelijk zwak. „Hij is echter dapper genoeg om de consequenties te aanvaarden van het publiceren van dit boek.” Ondanks dat de gezinsleden hun vader al zeven jaar niet meer hebben ontmoet, staan ze nog steeds volledig achter zijn werk. „Als hij doet wat hij denkt dat nodig is, staan wij als familie volledig achter hem”, aldus Geng.

Via een chat-app slaagde Zhi­sheng er vorige week in om een aantal vragen van een journalist van Associated Press te beantwoorden. Daarin klaagde hij onder meer over problemen met zijn gebit. „Mijn familie heeft drie keer geprobeerd om me mee te nemen naar een tandarts, maar elke keer worden we weggejaagd.”

Dat Zhisheng erin slaagde om contact te krijgen met de journalist, is al bijzonder. Hij heeft geen toegang tot internet. „Hoewel ik drie simkaarten heb, worden de nummers geblokkeerd zodra de politie in de gaten heeft dat ik mijn telefoon gebruik.”

Zhisheng vertelt de journalist ook over de kracht die hij put uit zijn geloof. „Telkens als ik in de problemen kwam, was mijn geloof altijd een krachtbron. Alle moeilijkheden die ik heb ondervonden, hebben mijn geloof versterkt. Ik ben een gelovig mens en wie gelooft is nooit alleen en nooit zwak. Ik denk dat God me veel kracht heeft gegeven.”

”Sta op China 2017”

”Sta op China 2017”, zo heet het boek over zijn leven dat de Chinese advocaat Gao Zhisheng vorige week liet presenteren.

De titel is gekozen omdat Zhisheng niet alleen wil ingaan op wat hij heeft meegemaakt, maar ook voorspellingen doet voor de toekomst. Zo verwacht hij dat het communistische regime in China zal instorten.

Eind 2007 bracht Zhisheng ook al een pennenvrucht uit waarin hij zijn ervaringen in gevangenschap beschrijft. Het leverde hem een onderscheiding op van de Amerikaanse beroepsorganisatie van advocaten, bovendien circuleerde zijn naam als kanshebber voor de Nobelprijs voor de vrede.