Is Trump echt prolife? En valt er te praten?
NEW YORK. Geen kruisverhoor, maar ook geen kroning. De organisatoren willen dinsdag „gewoon een open gesprek” tussen Donald Trump en enkele honderden Amerikaanse evangelicale leiders. Achter gesloten deuren, dat wel. Ieder moet zich vrij uit kunnen spreken. Alleen dan kan men elkaar beter leren kennen.
Gaan de evangelicals op 8 november, de dag van de Amerikaanse presidentsverkiezingen, naar de stembus of blijven ze thuis? Die vraag levert veel opinieonderzoekers de nodige hoofdbrekens op. Bij de vorige verkiezingen bleef een op de drie evangelicals thuis. „Dat zou nu weleens bijna een op de twee kunnen zijn,” zei Ed Stetzer tien dagen geleden bij zijn afscheid als directeur van het onderzoeksbureau LifeWay Research. „Van Hillary Clinton moeten ze niks hebben. Die is te progressief. Van Donald Trump willen ze ook niet veel weten. Die is te grof en te grillig.”
Juist om de christelijke kiezer te motiveren bij de komende presidentsverkiezingen toch zijn stem uit te gaan brengen, is vorig jaar de organisatie My Faith Votes opgericht. Voorzitter is Ben Carson, die zelf tot begin maart in de race was voor de Republikeinse kandidatuur voor het presidentschap. Carson is ook een van de initiatiefnemers van de conferentie die dinsdag in New York wordt gehouden. Hij werkt daarbij samen met United in Purpose, een conservatieve organisatie die sinds 2011 strijdt voor een culturele omkeer gebaseerd op joods-christelijke waarden.
Kennismaking
Doel van de ontmoeting tussen Trump en de evangelicale leiders is elkaar beter te leren kennen. Tony Perkins, voorzitter van het Family Research Center en deelnemer: „Duidelijk is dat Trump niet de eerste keus is van veel evangelicals. Maar we moeten nu vooruitkijken. Trump weet niet veel van ons als evangelicals. En wij hebben zorgen en vragen. Wanneer we die in een open sfeer kunnen bespreken, kan dat leiden tot meer wederzijds begrip en mogelijk tot samenwerking.”
Belangrijke kwesties voor de evangelicals zijn het abortusstandpunt van Trump (is hij werkelijk prolife?), de vrijheid van godsdienst, zijn brute woorden jegens vrouwen en niet- blanken, en zijn publieke opmerking geen vergeving van zonden nodig te hebben.
Een groot aantal evangelicale leiders heeft gehoor gegeven aan de uitnodiging voor de conferentie van dinsdag. Het aantal deelnemers is niet officieel meegedeeld, maar volgens ingewijden zijn het er meer dan 500. Onder hen bekende (opinie)leiders als Doctor Dobson van Focus on the Family, Ronnie Floyd, tot vorige week woensdag voorzitter van de Conventie van Zuidelijke Baptisten, Ralph Reed van de Faith & Freedom Coalition, Gary Bauer van American Values, voorgangers van megakerken zoals Jack Graham en Ed Young, maar ook predikanten van kleine gemeenten.
Op zijspoor
Penny Nance van de (conservatieve) beweging Concerned Women for America is er ook. Eerlijk verklaarde ze eind vorige week: „Ik heb er alles aan gedaan om het spoor dat voor de Trumptrein lag op te blazen. Maar dat heeft niet gewerkt. Dus op dit moment heb ik alleen maar de keus: op de trein springen of op een zijspoor terechtkomen.”
Trump zelf lijkt langzamerhand ook te gaan beseffen dat steun van de evangelicale kiezer belangrijk voor hem kan zijn in de strijd om het presidentschap. Sinds het moment dat bekend werd dat Trump voldoende kiesmannen achter zich heeft, is zijn populariteit alleen maar gedaald. Het lijkt erop dat kiezers schrikken dat het avontuur met de zakenman werkelijk zou kunnen leiden tot zijn verkiezing als president.
Prominente leden van de Republikeinse partij ondernemen inmiddels serieuze pogingen om hem te dwarsbomen. Zondag vormde een aantal verontrusten de groep Free the Delegates. Zij willen direct bij de start van de aanstaande conventie voorstellen om de regels voor de nominatieprocedure aan passen, zodat gedelegeerden niet gebonden zijn aan de uitslag van de voorverkiezingen.
Beetje laat
In een poging de contacten met evangelicals te intensiveren, stuurde Trump ruim twee weken geleden een videoboodschap naar de leiders van evangelicale hispanics die in Anaheim bijeenkwamen. Daarnaast werkt het team van Trump aan het vormen van een adviesraad van evangelicals, waarvoor het voormalig rivaal Mike Huckabee als voorzitter op het oog heeft.
„Het is duidelijk dat Trump de sterk verdeelde evangelicale en de sociaal-conservatieve beweging weer bij elkaar wil brengen”, zegt Perkins. „Maar hij is daar wel wat laat mee.”
Ralph Reed deelt die constatering van Perkins. „Maar het hoeft nog niet te laat te zijn. Het is een verkeerde veronderstelling dat evangelicals per definitie hun stem geven aan degene met wie ze godsdienstig het meest verwant zijn. In 1980 stemden ze op de filmster Ronald Reagan, en niet op de serieuze baptist en zondagsschoolmeester Jimmy Carter. Het gaat er bij evangelicals vooral om dat thema’s die zij belangrijk vinden, veilig zijn bij de man van hun keuze. Als Trump het goed speelt, heeft hij een kans om hun steun te winnen. Maar dan moet hij op voorname punten echt wel veranderen.”