Schriftgezag evangelischen meer afhankelijk van ervaring
AMSTERDAM. In het moderne evangelicalisme is er een verschuiving gaande van het externe gezag van de Bijbel naar de individuele ervaring. Het gezag van de Schrift is niet waar in zichzelf, maar alleen voor zover het „werkelijk” wordt in het leven van de gelovige.
Dat is de conclusie van de bundel ”Evangelicals and Sources of Authority” (VU University Press, Amsterdam), die vrijdag aan de Vrije Universiteit werd gepresenteerd.
De publicatie staat onder redactie van Miranda Klaver, Stefan Paas en Eveline van Staalduine-Sulman. In deze bundel wordt beschreven hoe het evangelicale denken over het gezag van de Schrift en van de kerk in de loop der jaren is veranderd. Opvallend is de toenemende betekenis van de rol van de ervaring. Daarmee wordt aangesloten bij een traditionele overtuiging bij evangelischen: de Schrift kan niet gekend worden buiten de context van geloofservaring en gehoorzaamheid.
Homoseksualiteit
Zo stelt de Kamper ethicus prof. dr. A. L. Th. de Bruijne dat de visie op homoseksualiteit is veranderd sinds de Bijbel niet meer gezien wordt als een „bewijsplaats” van teksten. De nadruk ligt op Gods acceptatie en Zijn onvoorwaardelijke genade in plaats van gehoorzaamheid aan externe gedragsnormen. Genezing van homoseksuelen wordt niet meer nagestreefd omdat het gewoon niet „werkt”, zo is de dagelijkse ervaring met homoseksuele vrienden of familieleden.
In het algemeen is er een ontwikkeling naar een Schriftvisie waarin de algemene boodschap (de ”geest”) van de Bijbel meer weegt dan de afzonderlijke teksten die gelezen worden op een letterlijk en tijdloze wijze (de ”letter”). Tradities worden gezien in hun historische context en ontdaan van hun fundamentele en absolute posities. Hun algemene boodschap wordt in rekening gebracht, niet hun exacte formuleringen of voorschriften.
Prof. dr. H. A. Bakker stelt vast dat in drie decennia de Nederlandse evangelische beweging is veranderd van een protestbeweging die het accent legt op bekering, naar een beweging die koestert en liefheeft. In plaats van op uitdagen, is de beweging gericht op assimilatie. De markt van de evangelische beweging is beperkt en heeft ook te maken met verlies aan leden, wat volgens Bakker te wijten is aan hun lage waardering van academische studies. Ook werpen leiders zich nogal eens op als mensen die geen kritiek dulden en zichzelf een haast onfeilbare status toedichten.
Genesis 1
Ook de visie op Genesis 1 als een letterlijk gebeurd verhaal van 6 dagen van 24 uren is veranderd. W. Creighton Marlowe laat zien hoe het debat tussen aanhangers van de ”jonge aarde” en de ”oude aarde” zich toespitst op het verschil tussen een theologische of functionele lezing van de Bijbel aan de ene kant en een „wetenschappelijke” lezing van de Bijbel aan de andere kant. Ook zij die Genesis 1 letterlijk lezen –als normale dagen van een gewone week– stellen dat het gebruik van het beeld van een week literaire of liturgische oorzaken (gericht op de sabbat) heeft, niet omwille van chronologie of geologie.