Wees vernieuwend, dat betekent voor deze partijen: legaliseer de teelt van softdrugs. Wie de bestaande strafrechtelijke benadering continueert, is volgens hen ouderwets bezig en is bovendien het contact met de werkelijkheid kwijtgeraakt.

Het zal D66 en SP gedeeltelijk geruststellen dat er binnen het ministerie al volop wordt nagedacht over de toekomst van het drugsbeleid. Deze week werd dat duidelijk nadat Van der Steur ten behoeve van het Kamerdebat tal van interne memo’s en praatstukken vrijgaf uit zijn ministerie, na een openbaarmakingsverzoek vanuit de media. Tussen die stukken zit een nota, ”Scenario’s coffeeshopbeleid” geheten, waarin de consequenties van de verschillende beleidskeuzes –handhaven, experimenteren, legaliseren– op grond van diverse wetenschappelijke studies worden ingeschat.

Te hopen valt dat deze nota de campagneteams van D66 en SP tijdig bereikt, voordat na de zomer de verkiezingscampagne op stoom komt. De analyse bevat namelijk een duidelijke les: het legaliseren van de wietteelt voorstellen als het ei van Columbus kan echt niet meer. Zelfs niet in verkiezingstijd.

Legalisering maakt het telen van softdrugs voor criminelen niet langer interessant, stellen de voorstanders. Coffeeshophouders willen alleen nog wiet van gecertificeerde kwekerijen en criminelen verliezen hun afzetmarkt, is het argument. De ambtenaren die de scenario’s opstelden, zijn somberder. „Voor elk scenario geldt dat er van de effecten op de georganiseerde drugscriminaliteit waarschijnlijk weinig te verwachten valt”, schrijven zij. Elders is te lezen dat de georganiseerde drugscriminaliteit ongeacht het scenario een zware wissel zal blijven trekken op de capaciteit van OM en politie. Dat heeft alles te maken met de huidige machtspositie van de georganiseerde criminaliteit in de grootschalige hennepteelt en met het grote deel van de in Nederland geteelde cannabis dat wordt geëxporteerd.

Dat is duidelijke taal. Het ontlasten van de politie zou misschien als een winstpuntje van het reguleren van de teelt kunnen worden beschouwd, maar als nergens ter wereld blijkt dat zo’n effect optreedt, blijven vooral de minpunten van deze beleidskeuze over. Deze zijn groot en veel. Zo is het risico op het ontwikkelen van een drugsverslaving vele malen groter als de wiet straks gewoon als een legaal product over de toonbank van een coffeeshop kan gaan.

Kortom, wie pleit voor het legaliseren van softdrugs moet daarbij eerlijk aangeven dat de effecten van zo’n maatregel hoogst onzeker zijn. Het nemen van overhaaste stappen kan de gezondheid van jongeren met een aanleg voor verslaving ernstig benadelen.

Wie dat niet wil inzien, is het contact met de werkelijkheid pas echt kwijtgeraakt.