Ze spraken zaterdag tijdens een debatavond ter gelegenheid van de jubileumviering van de Oude Kerk van Veenendaal. De kerk op de Markt, die in 1566 werd gebouwd, bestaat 450 jaar.

Prof. Hoek, die in 1979 in deze kerk werd bevestigd als predikant van Veenendaal, begon zijn toespraak in de kerk met het noemen van de felicitaties van verschillende Veenendaalse kerken. Hij vroeg zich af: „Waarom schreven ze niet: Gefeliciteerd met ons jubileum?” We herdenken 450 jaar christelijke kerk in Veenendaal. Het is geen feest van een bepaalde gemeente maar van iedereen in Veenendaal. Zonder elkaar kunnen we niet overleven. We moeten alles inzetten voor de eenheid in Jezus Christus.”

Als mogelijke stappen in de richting van andere Veenendaalse kerken pleitte hij voor het houden van interkerkelijke activiteiten in de Oude Kerk en het doen van een aanbod voor het houden van vergaderingen van zusterkerken in dit gebouw. Verder stelde hij een conferentie voor met als thema: ”Hoe kan de Oude Kerk ook jullie kerk zijn?”.

De Veenendaalse predikant vindt dat de Oude Kerk er moet zijn voor alle Veenendalers. Daartoe bepleitte hij het vaker openstellen van de witte kerk in vakantietijd en het zichtbaar zijn van de gemeente bij heel de bevolking door het doen van werken van barmhartigheid. „Moge de Oude Kerk een symbool zijn van ontferming en omzien naar elkaar.”

Veel kansen

Met dat laatste is dr. R. Bisschop, die kerkt in de hersteld hervormde gemeente van Veenendaal, het helemaal eens. Hij trok de kring zaterdagavond breder en zei dat er nu kansen voor de kerken zijn om aanwezig te zijn in de maatschappij. „De kerk als instelling wordt kleiner maar de gemeenschap krijgt veel kansen om zich te presenteren door er te zijn voor de naaste. De verkondiging met de daad is een prachtige mogelijkheid.”

De Oude Kerk was vroeger het centrum van de Veenendaalse samenleving, liet Bisschop zien in zijn inleiding op het debat. In vroeger tijden konden alle Veenendalers in de kerk terecht voor dopen, trouwen en begraven. De kerk vervulde ook een rol in de morele vorming van de dorpelingen, die in zestiende en de zeventiende eeuw als ruig bekendstonden. „De kerk heeft wangedrag zoals dronkenschap en geweld eeuwenlang beteugeld en zo een beschavende invloed gehad.”

De kerk vervulde in tijden van nood een opvangfunctie, liet Bisschop zien. Tijdens een overstroming in 1855 zochten 400 mensen hun toevlucht in de Oude Kerk. De kerk ademde mee met de samenleving. Na de Tweede Wereldoorlog heeft het 10e Regiment Infanterie, dat in Veenendaal was gelegerd, een herinneringsplaquette aangebracht bij de kerk.

De kerk heeft in Veenendaal het initiatief genomen voor armenzorg, maatschappelijke zorg, de stichting van scholen en huizenbouw, aldus het Kamerlid, dat ervoor pleitte dat de kerk in de samenleving zichtbaar blijft. Een betrokkene bij het Diaconaal Platform Veenendaal, waarin de Veenendaalse kerken samenwerken, deelde mee dat er plannen zijn voor de vestiging van de Stichting Diaconaal Centrum in het pand Markt 10, naast de kerk.

Prof. Hoek had het tijdens zijn toespraak over het hekwerk dat recent om de kerk is geplaatst. Hij hoopte niet dat het een afgrenzing van de kerk jegens de samenleving zou zijn maar een teken van behoedzaamheid. „De kerk staat midden in de samenleving maar ze heeft wel een unieke boodschap: het Evangelie van Jezus Christus. De kerk moet blijven bij haar wezen en het geheimenis hoeden. Het zou erg zijn als zij water bij de wijn doet.”