Dr. Tom Wright in afscheidsbundel dr. Plaiser: Lees eens een heel Bijbelboek in de kerk voor
UTRECHT. De Bijbel moet vaker aan het woord komen. Dr. Tom Wright: „Christenen vandaag ervaren zelden wat het met je doet als een heel Bijbelboek aan je voorgelezen wordt. Dat was onder de eerste christenen volstrekt normaal.”
De hoogleraar Nieuwe Testament aan de universiteit van St. Andrews in Schotland maakt zich zorgen over het Bijbelgebruik van veel christenen. „Zonder Bijbel overleef je de crisis niet, raak je het geloof onherroepelijk kwijt”, zegt hij in de bundel ”Waar een Woord is… Het protestantisme doordacht” (uitg. Boekencentrum, Zoetermeer). Het boek werd vrijdagmiddag in Utrecht aangeboden aan dr. A. J. Plaisier, die afscheid nam als scriba van de Protestantse Kerk in Nederland.
De bundel bevat artikelen en interviews met mensen die „op een of andere manier” betrokken zijn bij de Protestantse Kerk, zoals oud-premier Balkenende en bisschop De Korte. Hun is gevraagd hoe zij de toekomst van de kerk zien, wat voor hen de blijvende waarde is van het protestantisme en hoe zij hun werk combineren met persoonlijk geloof.
Heleboel thee
Gedisciplineerd Bijbellezen is moeilijk, vindt dr. Wright. „Zeker als je op een gegeven moment vier kinderen onder de zeven hebt.” De Bijbel is geen simpel boek. „Al sinds mijn tienerjaren sta ik erg vroeg op. Daar heb ik geen moeite mee. Zelfs als tegenwoordig de kleinkinderen bij ons logeren, heb ik minstens een uur voor mijzelf. Een heleboel thee en een heleboel Bijbel, en ik kan er weer een dag tegen.”
Veel kerkelijke gemeenten hebben Bijbellezingen opgegeven, vaak onder invloed van de evangelische beweging. „Als de Bijbel in een dergelijke eredienst al een rol speelt, dan in de vorm van een korte Schriftlezing die snel voorgelezen wordt, omdat we nu eenmaal daarmee de preek beginnen. Zo’n dienst kan bijbels gefundeerd lijken, maar je geef daarmee geen ruimte aan de levenscheppende kracht die de Bijbel heeft.”
Christenen ervaren volgens de nieuwtestamenticus zelden wat er gebeurt als er in de kerk een heel Bijbelboek wordt voorgelezen. „Dat was onder de eerste christenen volstrekt normaal. Neem het boek Openbaring. Johannes stuurde dat aan zeven gemeenten tegelijk, met elk een ander voorwoord. Tijdens de samenkomst kreeg je de brief in z’n geheel over je heen, met al die indrukwekkende beelden. De hele week zul je wel hebben nagedacht over wat dat allemaal moest betekenen, en de zondag erna werd wéér het hele boek voorgelezen.”
Niet even tien versjes omdat het anders te lang duurt. „Dat is alsof een dirigent van een symfonie alleen de eerste twintig maten speelt. Een geheel Bijbelboek, of de gehele Bergrede, beluisteren verandert je. Je wóónt even in de tekst. Soms moet je van de Bijbel nippen, zoals van een glas whisky om tien uur ’s avonds. Soms moet je de tekst gewoon in grote hoeveelheden tot je nemen, zoals die paar glazen bier na een hele dag werken in de tuin. We moeten creatieve manieren vinden om de Bijbel aan het woord te laten komen – ook voor de volgende generaties christenen.”
Rode draad
Dr. R. de Reuver –die dr. Plaisier opvolgt als scriba van de Protestantse Kerk– en dr. H. E. Wevers zochten naar de rode draad in de persoonlijk getinte interviews. De gesprekspartners blijken in een tijd van krimp en kerkverlating verrassend hoopvol over de toekomst van de kerk, en vooral over de toekomst van het christelijk geloof.
De geïnterviewden leggen de nadruk op het Woord, en dat is typisch protestants. „Ze maken ook duidelijk dat het Woord weliswaar ontluikt in een persoonlijk geloof, maar tot ontplooiing komt in en vanuit de gemeenschap van de kerk. Ook leeft het besef breed dat Gods Geest het Woord moet nemen. Het is Gods Woord. Een mens beschikt hier niet over.”
De „kracht” van het protestantisme ligt bij de lokale geloofsgemeenschappen, al bestaat het gevaar dat die zich geen deel van een groter geheel, de kerk, voelen.
De achillespees van het protestantisme blijken het „geringe sacramentele bewustzijn en de dunne visie op de kerk” te zijn. „Is voor protestanten het avondmaal nog iets meer dan een zwingliaanse gedachtenismaaltijd waarin we elkaar ontmoeten en met elkaar delen?”
Onbekommerd
Dr. Plaisier was sinds 2008 scriba van de PKN. De afgelopen jaren waren voor hem het belang van een persoonlijk geloof en de zorg voor het geestelijk gehalte van het protestantisme kernthema’s, aldus de samenstellers van de bundel. De theologie en het theologiseren stonden in dienst van de kerk. Die is geroepen om in positieve termen „onbekommerd” over God te spreken.
Zie ook:
Niet zo’n baasje (Reformatorisch Dagblad, 19-05-2016)
Nieuwe exodus, nieuwe aarde, (Reformatorisch Dagblad, 30-10-2014)
