Eurodiaconia is een Europees netwerk waarbij 47 kerkelijke diaconieën en diaconale organisaties zijn aangesloten. Zo’n 85 deelnemers uit Europese landen waren van woensdag tot vrijdag in Utrecht bijeen om te spreken over armoedebestrijding en het diaconale antwoord op de vluchtelingenstroom.

In de slotverklaring wordt gesproken over gastvrijheid als „kernelement van het diaconaat.” „Gastvrijheid gaat over de vraag hoe we ons tot elkaar verhouden in onze locale gemeenschappen. Hoe we elkaars verschillen respecteren terwijl we de onvolkomenheden bij onszelf en bij anderen erkennen. Gastvrijheid gaat over het openen van harten en deuren voor de behoeftigen, in het volle bewustzijn dat we zelf behoefte hebben aan solidariteit en hoop – het gaat over geven en ontvangen.”

De verklaring onderstreept dat gastvrijheid de grenzen van de Europese Unie overstijgt. „Mensen van een andere achtergrond worden verwelkomd. En ook: kwetsbare individuen worden in hun land van oorsprong ondersteund en geholpen hun levens en huizen op te bouwen. Zijn wij gastvrij ten opzichte van mensen met psychische problemen, hen die eenzaam zijn of leven in armoede? Het verdrietige en eenvoudige antwoord is: nee. Het aantal mensen die werkeloos zijn geworden is na de crisis toegenomen. Pensioenhervormingen hebben oudere mensen in de problemen gebracht, terwijl jongeren vechten om een baan te vinden. Dromen van een betere toekomst zijn in duigen gevallen in de overbevolkte vluchtelingenkampen, terwijl etnische minderheden als de Roma dagelijks worden gediscrimineerd.”

Vreemdelingenhaat

De leden van Eurodiaconia roepen de politieke leiders in Europa op „echte gastvrijheid te tonen door ambiteuze en geïntegreerde strategieën in de strijd tegen armoede en sociale uitsluiting en door het herstellen van de balans tussen economische groei en sociale investeringen, door beleid te formuleren over integratie, door bruggen te bouwen in plaats van muren en door duidelijk en onomwonden vreemdelingenhaat af te wijzen.”

In de verklaring wordt de Europese bevolking opgeroepen zijn harten te openen voor mensen die in armoede en uitsluiting leven, om zo buren te herkennen in vreemdelingen. „Van onze kant beloven wij ons diaconale werk voort te zetten, gebaseerd op het christelijk geloof en geïnspireerd door het voorbeeld van Christus.”

Drie pijlers

Het diaconale werk rust op drie pijlers, aldus Eurodiaconia.

In de eerste plaats willen de diaconale organisaties bij politieke besluitvormers de waarde van gastvrijheid onder de aandacht brengen, om zo steun te creëren voor sociale verandering.

In de tweede plaats willen ze door sociaal werk mensen in nood bereiken. „In een tijd van krimpende budgetten vragen we aandacht voor het op peil houden van service en kwaliteit.”

In de derde plaats willen ze reflecteren op „diaconale identiteit”, om zo de christelijke waarden van gastvrijheid, solidariteit en liefdadigheid te vertalen in praktisch handelen. „We willen laten zien dat christelijk geloof niet puur een privézaak is – het draagt publieke verantwoordelijkheid. Diaconaat is een oud concept met moderne betekenis.”