Koning Bhumibol zeventig jaar op de troon
De Thaise koning Bhumibol tobt al jaren met zijn gezondheid. Toch zit hij nog altijd op de troon; donderdag al zeventig jaar. Als stabiel baken in een onrustig land.
Koning Bhumibol is ook bekend als Rama IX. Maar eigenlijk heeft hij een veel omvangrijkere naam: Phra Bat Somdet Phra Poramintharamaha Bhumibol Adulyadej Mahitalathibet Ramathibodi Chakkrinaruebodin Sayamminthrathirat Borommanatbophit. Het is niet bekend hoeveel van zijn onderdanen dit uit hun hoofd kunnen opschrijven.
De 88-jarige vorst is sinds 2000 de langstzittende monarch ter wereld. Tweede in de rij is de Britse koningin Elizabeth II (64 jaar en 4 maanden). Zij is wel de oudste monarch ter wereld sinds de 90-jarige koning Abdullah van Saudi-Arabië in januari vorig jaar overleed.
Vaderdag
De koning van Thailand werd in Amerika geboren, maar groeide –nadat zijn vader in 1929 overleed– vooral in Zwitserland op. Zijn broer, koning Rama VIII, kwam op 9 juni 1946 door een pistoolschot in zijn slaapkamer om. Of er sprake was van moord, zelfmoord of een ongeluk, is nooit opgehelderd.
Het overlijden van zijn broer bracht Bhumibol op de troon. Hij keerde echter eerst terug naar Zwitserland om zijn studies rechten en politiek af te ronden.
Op 28 april 1950 trouwde hij met Mom Rajawongse Sirikit Kitiyakara. Een week later werd hij officieel tot koning gekroond, al was hij dat al bijna vier jaar. Koningin Sirikit is inmiddels 83. De verjaardag van de koning, 5 december, geldt in Thailand als Vaderdag, de verjaardag van de koningin, 12 augustus, als Moederdag.
Bhumibol kreeg op 5 mei 1987 de eretitel ”de Grote” toebedeeld. Sinds 2 juli 1988 is hij de langst heersende koning in de Thaise geschiedenis. Op 23 mei 2000 was hij ook de oudste koning die Thailand ooit heeft gehad.
Kroonprins
Het koninklijk gezin telt drie dochters en één zoon. Kroonprins Maha Vajiralongkorn –officieel: Sayammakutratchakuman– is bijna 64 jaar, altijd nog ruim 3,5 jaar jonger dan de Britse kroonprins Charles. In beide koninkrijken blijft de monarch op de troon als hij of zij een hoge leeftijd heeft bereikt.
De Thaise troonsopvolger is minder populair dan zijn ouders. Hij heeft na twee scheidingen nu zijn derde vrouw en die gaf in december 2014 haar koninklijke status op nadat zeven van haar familieleden waren gearresteerd op verdenking van corruptie.
Boeddhisme
Koning Bhumibol verving de militaire dictatuur door een parlementaire democratie en wist ook later te voorkomen dat de legerleiding te veel macht kreeg. De koning behield zich het recht voor de regering openlijk te bekritiseren. In mei 2014 erkende hij wel de militaire junta toen die naar de macht had gegrepen.
Ook in zijn vrijetijdsbesteding deed de Thaise vorst van zich horen: Bhumibol is saxofonist en (jazz)componist.
In 2008 werd de toen 80-jarige koning met een geschat vermogen van 23,5 miljard euro als de rijkste soeverein ter wereld beschouwd.
Koning Bhumibol stamt af van de boeddhistische Chakridynastie, die sinds het eind van de achttiende eeuw aan de macht is. Vorsten uit dit geslacht worden in het Thaise boeddhisme gezien als een ”bodhisattva”, een boeddha in wording die ver gevorderd is op het pad naar ontwaking. In Thailand is 95 procent van de bevolking boeddhist.
Ziekenhuis
De ouderdom kwam met veel gebreken. In september 2009 kwam Bhumibol met een longinfectie voor lange tijd in het ziekenhuis terecht. Rond zijn 82e verjaardag bivakkeerden duizenden Thai bij het ziekenhuis om hem te eren. Ruim 1,2 miljoen mensen zetten hun handtekening in een boek om de koning beterschap te wensen.
In 2010 keek Bhumibol vanuit een rolstoel toe hoe het volk vierde dat hij zestig jaar eerder officieel de troon besteeg. In 2011 werd tijdens een operatie hersenvocht verwijderd.
De koning werd uit het ziekenhuis ontslagen en kwam op 25 mei 2012 voor het eerst weer buiten Bangkok. Duizenden Thai stonden langs de 80 kilometer lange route om een glimp van de vorst op te vangen tijdens diens reis naar de stad Ayutthaya.
Sinds eind mei vorig jaar ligt de koning opnieuw in het ziekenhuis, al ging hij in januari korte tijd terug naar zijn paleis in Bangkok. Begin dit jaar herstelde hij van een bloedinfectie en een gezwollen long.
Hoewel hij de afgelopen zeven jaar meer in het ziekenhuis dan in zijn paleis was, geldt de bejaarde koning nog altijd als symbool van continuïteit in Thailand, waar het regelmatig erg onrustig is.
Majesteitsschennis
Zijn status is goed beschermd. Majesteitsschennis wordt zwaar bestraft. Vorig jaar nog moest een 48-jarige man dertig jaar de gevangenis in voor het op Facebook beledigen van de koning, en een 29-jarige vrouw kreeg voor hetzelfde vergrijp 28 jaar cel.
Het waren in Thailand de langste straffen sinds mensenheugenis die zijn uitgedeeld voor majesteitsschennis. In 2013 kreeg iemand ondanks het feit dat hij een fervent aanhanger van de Thaise koning Bhumibol was twee jaar cel: hij had kwetsende opmerkingen van een politieke tegenstander aan het adres van de koning herhaald. Niet dat hij erachter stond, maar alleen al het hardop uitspreken van de verwensingen bleek strafwaardig. Vorige week nog kreeg een zanger 7,5 jaar gevangenisstraf wegens belediging van de monarchie.
