De cijfers van de Inspectie SZW laten niet echt een trend zien. Het aantal ongevallen in de bouw is al jarenlang stabiel, het aantal arbeiders dat overlijdt net zo.

Toch is er wel iets opvallends aan de hand, zegt woordvoerder Paul van der Burg van de inspectie. Het aandeel zzp’ers en buitenlanders dat bij de ongevallen is betrokken, stijgt hard. Dat heeft diverse redenen.

„Mensen met een andere nationaliteit maken natuurlijk de communicatie lastiger. Maar wat nog veel meer telt, is dat de situatie op bouwplaatsen de laatste jaren flink is veranderd. Vroeger had je één aannemer. Deze had een veiligheidsmannetje in dienst dat alles in de gaten hield. Tegenwoordig werken er op één locatie vaak diverse aannemers en onderaannemers. Ieder doet zijn ding, wat de kans op een ongeval groter maakt. Zzp’ers zijn daarbij eerder geneigd om sneller te werken, dat gaat nog weleens ten koste van de persoonlijke bescherming.”

Het aantal ongevallen in de sector schommelt al jarenlang tussen de 400 en de 500 per jaar, waarvan zo’n 20 dodelijk. Het betreft hier alleen de gemelde ongevallen. Een aannemer is verplicht om melding te maken wanneer er sprake is van ziekenhuisopname of langdurige uitval van arbeiders. Per 100.000 werkenden zijn dat jaarlijks 142 slachtoffers.

„Veiligheid is altijd een groot thema in de bouw”, zegt Pim Nusselder van Bouwend Nederland. Volgens hem is het wel logisch dat de sector hoog scoort in de ongevalcijfers. „Een bouwplaats verandert voortdurend, dus je moet altijd scherp zijn. Daar zijn trainingen en instructies voor, maar het blijft mensenwerk.”

Ongevallen zoals in Den Haag en Zaltbommel brengen wel altijd weer een schok teweeg, zegt vakbondsbestuurder Gijs Lokhorst van CNV Vakmensen. „Maar we doen echt heel veel aan veiligheid. Er wordt veel geïnvesteerd in materialen en goede voorzieningen. Bij jongeren wordt er veel aandacht aan besteed tijdens de opleiding. Het komt voor dat oudere werknemers op een bouwplaats wat losser met de regels omgaan en dan door de jeugd worden gecorrigeerd.”

Het beeld dat zzp’ers en buitenlandse krachten vaker bij ongevallen betrokken zijn, herkent Lokhorst wel. „Communicatie is zó belangrijk. Als je elkaar nauwelijks verstaat, kun je elkaar ook niet waarschuwen. Ik kom op bouwplaatsen waar mensen een vlaggetje op hun helm hebben, zodat anderen weten uit welk land ze komen. Dat is niet ideaal natuurlijk. En we krijgen veel klachten van leden over zzp’ers die de veiligheid ondermijnen. Ondanks dat het aantal ongevallen stabiel is of zelfs licht daalt, blijven er genoeg aandachtspunten over.”