De levensverwachting neemt nog altijd toe, becijferde het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) maandagochtend. Wie nu 65 jaar is geworden, leeft daarna gemiddeld nog 19,7 jaar. Gemiddeld, want vrouwen worden nog altijd ouder dan mannen. Een 65-jarige vrouw leeft nu nog gemiddeld 20,9 jaar, een 65-jarige man 18,2 jaar.

Onaantastbaar

Mooi nieuws, vindt gezondsheidseconoom prof. dr. Johan Polder, die onder meer aan de Tilburgse universiteit werkt. Maar hij plaatst er tegelijk een paar kanttekeningen bij. Hét grote nadeel van dergelijke berichten is „dat ze het idee dat ons leven onaantastbaar is versterken. De moderne mens denkt volledig autonoom te zijn”, constateert Polder. „Het besef dat de Heere alles bestuurt, verdwijnt daarmee steeds verder naar de achtergrond.”

Daarnaast is ook het ouder worden zelf niet altijd een pretje: de extra jaren zijn vaak jaren met meerdere ziektes. Zo zullen er steeds meer mensen komen met dementie, verwacht Polder. „Aan de andere kant: we kunnen wel steeds beter met die ziektes omgaan, omdat ook de medische wetenschap zich ontwikkelt.”

Een andere kanttekening is dat niet iedere groep mensen gemiddeld even oud wordt. Lager opgeleiden profiteren daar een stuk minder van. „Dat heeft veel te maken met leefstijl, en ook met sociale omstandigheden”, weet Polder.

Het is niet zo dat de levens­verwachting van lager opgeleiden niet groeit. Die neemt ook toe, maar niet sneller dan de levensverwachting van hoger opgeleiden. „Het gat tussen hoog- en laagopgeleiden wordt dus niet kleiner. Die kloof is al tientallen jaren buitengewoon hardnekkig.”

Werkstress

Het CBS verwacht dat de resterende levensverwachting van 65-jarigen nog verder toeneemt. In 2060 is het volgens prognoses 25 jaar. Maar de marges lopen flink uiteen: van 20,5 tot wel 29,5 jaar voor iemand die dan 65 is.

Het is zelfs niet uit te sluiten dat de levensverwachting binnenkort weer achteruitgaat, denkt Gerhard Hormann. De schrijver en columnist voor deze krant wijst op het risico van onder meer werkstress onder ouderen, waarvan onduidelijk is wat dat doet met de levensverwachting. „Het gevaar bestaat dat we langer door moeten werken omdat we zogenaamd langer leven, terwijl we minder lang leven omdat we langer door moeten werken”, stelt hij desgevraagd.

Hormann wijst op de Rotterdamse gezondheidseconoom Bastian Ravesteijn, die onlangs becijferde dat een vijftiger met fysiek zwaar werk in een jaar tijd zo’n 28 maanden ouder wordt. „Dan gaat er met elk jaar dat je doorwerkt, dus anderhalf jaar van je levensverwachting af.”

Lager tempo

De beste manier om gezond ouder te worden, is volgens Hormann te bereiken door juist minder te gaan werken. „Langer doorwerken is op zich helemaal geen probleem als je dat in een lager tempo doet. Dat merk ik zelf ook. Ik ben net 55 geworden en werk minder hard. Aan alles merk ik dat ik nu een gezonder leven leid, met minder stress, beter eten, meer lichaamsbeweging. Dat betaalt zich uit, ook voor de samenleving als geheel.”

Het probleem is vaak financieel van aard: mensen denken vaak dat ze het zich niet kunnen veroorloven om minder te gaan werken. „Maar als we genoegen zouden nemen met de levensstandaard van de jaren zestig, kan iedereen op zijn zestigste stoppen. En waarom niet? Iedere werknemer boven de zestig ziet leeftijdgenoten wegvallen. Wie zegt dat jij langer zal mogen leven?”