Volgende week bespreekt het voltallige kabinet het bezuinigingspakket, dat nodig is om het begrotingstekort dit jaar onder de Europees toegestane grens van 3 procent van het bruto binnenlands product te brengen. Woensdag startte de Europese Commissie tegen Nederland een standaardprocedure vanwege het bestaan van een „excessief tekort.”

Zalm heeft aangegeven de burger zo veel mogelijk te willen ontzien bij het nieuwe bezuinigingspakket. De belangrijkste maatregel die hij voorstelt is het schrappen van de compensatie die alle departementen zouden krijgen voor prijsstijgingen, wat 700 miljoen euro oplevert. Een andere grote post is een verhoging van de premie voor de Algemene wet bijzondere ziektekosten met minimaal een kwartprocent (levert tussen de 350 en de 600 miljoen op).

De afdrachtkorting voor werkgevers die langdurig werklozen in dienst nemen, waar het kabinet toch al van af wilde, wordt versneld afgeschaft (200 miljoen). Ontwikkelingslanden zullen geleend geld eerder terug moeten betalen (300 miljoen). Daarnaast wil Zalm snijden in enkele culturele subsidies (50 miljoen).

Minister Hoogervorst van Volksgezondheid levert de grootste bijdrage aan het pakket van Zalm. Behalve de verhoging van de AWBZ-premie moet Hoogervorst in totaal voor ruim een half miljard euro schrappen in de uitgaven, onder meer bij de zorgkantoren, de medicijnentarieven en de toewijzing van zorg. Na „gemor” van minister De Geus (Sociale Zaken) blijven de WW-premies waarschijnlijk ontzien.

Het kabinet denkt na over belastingmaatregelen om zich in de toekomst van meer inkomsten te verzekeren. Discussies over mogelijke verhogingen van accijnzen, op brandstof en drank, komen later dit jaar terug bij het opstellen van het belastingplan voor 2005 en worden gepresenteerd op Prinsjesdag. Staatssecretaris Wijn (Financiën) wil een verdere vergroening van het belastingstelsel doorvoeren.

Woensdag benadrukte de Europese Commissie nogmaals de noodzaak dat Nederland met maatregelen komt. Als er geen maatregelen worden getroffen, kan er op den duur een boete volgen. Zalm heeft Brussel onlangs al laten weten snel te zullen ingrijpen om dit jaar het begrotingstekort terug te brengen tot 2,9 procent.

„Minister Zalm heeft al maatregelen aangekondigd. Het is goed om die zo snel mogelijk aan te nemen, zodat we die in het debat kunnen opnemen”, aldus Europees commissaris Solbes van Monetaire Zaken in een toelichting. Volgens de gegevens van Brussel heeft Nederland overigens niet alleen dit jaar, maar ook in 2005 een veel te hoog begrotingstekort. Dat zou uitkomen op 3,3 procent, wat nog een stuk slechter is dan de laatste prognose van het Centraal Planbureau, dat een tekort van 2,9 procent van het bruto binnenlands product voorspelt voor 2005.