Met zestig tractoren en andere landbouwvoertuigen reden circa tweehonderd boze boeren en burgers op 16 augustus 2005 naar het waterschapsgebouw in Apeldoorn. Een poging om de afrit Apeldoorn-Noord van de A50 te blokkeren werd ternauwernood door agenten verijdeld. Uiteindelijke blokkeerden ze het waterschapshuis waar op dat moment vergaderd werd over de aanleg van de hoogwatergeul. Bewoners waren boos omdat boerderijen en huizen plat moesten, landbouwgrond onbruikbaar zou worden en de dorpen onbereikbaar werden zodra de geul volloopt.

Die woede was dagelijks voelbaar in het gebied, zegt Rik Thybaut, destijds dierenarts in het gebied tussen Zwolle en Deventer. Voor veel boeren werden de wonden van de MKZ-crisis van een paar jaar daarvoor weer opengereten. „Ook toen werden de maatregelen van boven af opgelegd en werd er niet naar ze geluisterd. Veterinair-technisch gezien hadden we hier de crisis onder controle, maar het Rijk besloot anders: alles moest geruimd worden. Ze haalden het hele gebied leeg.”

Geul

De geul is onderdeel van het landelijke miljardenproject Ruimte voor de Rivier. Tussen twee dijken wordt een zijtak van de IJssel aangelegd. Tussen rivier en de geul wordt een inlaatklep geplaatst. Bij extreem hoogwater wordt die klep opengezet en stroomt de geul vol. Naar verwachting gebeurt dit eens in een mensenleven. De aanleg van de geul en omliggende maatregelen kost 187 miljoen euro.

Veel inspraakavonden volgden na die roerige dag in 2005, maar bewoners voelden zich niet gehoord, zegt Ria Broekhuis, voorzitter van de stichting IJsselhoeven. De Stichting zet zich in voor behoud van monumentale boerderijen langs de meanderende IJssel. De inspraakavonden waren ”voor de bühne”, zo is nog altijd de mening van velen in het gebied. „Daarna leefden velen jarenlang in onzekerheid.” Huizen en boerderijen zouden ontruimd worden, maar lang wisten velen niet of dat voor hun eigen woning gold.

Iedere keer als Thybaut op een erf kwam, werd er over de komst van de geul gesproken. „De onderhandelingen verliepen taai. Dingen die beloofd waren, werden niet nagekomen. Wat vooral leefde was de frustratie over de onzekerheid: moesten ze weg of niet?” Negen boerderijen en vijf burgerwoningen werden aangekocht en zijn inmiddels gesloopt. Aan de onzekerheid is inmiddels een einde gekomen.

Maar is de hoogwatergeul, waarvan de aanleg in volle gang is, inmiddels geaccepteerd? Thybaut: „Veel bewoners twijfelen nog altijd over de noodzaak van deze maatregel.”

>>ijsselhoeven.nl