De strafvervolging van N. geschiedt op basis van de Uitvoeringswet Folteringsverdrag. Het is voor het eerst dat het openbaar ministerie een dergelijke zaak voor de rechter heeft gebracht. De strafzaak tegen N. is het resultaat van het werk van het Nationaal opsporingsteam oorlogsmisdaden (Novo-team), dat ressorteert onder het landelijk parket van het OM.

Beroepsmilitair N., die in eigen land de bijnaam Roi des Bêtes (Koning der Beesten) kreeg, was een gevreesd commandant van de Garde Civile, een beruchte, door Mobutu in het leven geroepen eenheid. In die hoedanigheid zou N. zich schuldig hebben gemaakt aan foltering van een man en een vrouw in de havenplaats Matadi.

De man was een inklaarder in de haven. Nadat hij had geweigerd een auto in te klaren die was bestemd voor een vriend van N., kwam hem dat duur te staan. Hij werd in opdracht van N. dagenlang opgesloten in het hoofdkwartier van de Garde Civile en op verschillende manieren afgetuigd en gemarteld.

In het geval van de vrouw kwam de foltering neer op vrijheidsberoving en stelselmatige verkrachting door N. De bijnaam Roi des Bêtes dankt hij aan de manier waarop hij met vrouwen (door hem als ’bêtes’ aangeduid) meende te moeten omgaan. Volgens getuigen deelde hij op sommige dagen met tien verschillende vrouwen het bed, al dan niet tegen hun wil.

De rechtbank in Rotterdam heeft N. alleen veroordeeld voor de foltering van de man. Voor het verkrachten van de vrouw was te weinig bewijs. Het OM had alleen een verklaring van het slachtoffer zelf en dat is te weinig, zo oordeelden de rechters. Daarom is de straf ook lager uitgepakt dan de vijf jaar cel die de officier van justitie had geëist.

Deze veroordeling is de eerste die het Novo-team heeft weten te behalen. Daar ging sinds 1998 wel een zeer moeizame weg aan vooraf. Toen werd dit team namelijk opgericht. Tot nu toe sneuvelden al hun eerdere pogingen om van foltering of oorlogsmisdaden verdachten die naar Nederland waren uitgeweken, hier voor de rechter te brengen.

Aan gebrek aan aanbod lag het niet. De Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) heeft sinds 1998 ruim zevenhonderd mensen de toegang geweigerd, omdat ze mogelijk betrokken waren bij oorlogsmisdaden. Deze dienst heeft de informatie over al deze personen naar het Novo-team doorgestuurd.

Het bewijzen van oorlogsmisdaden in het buitenland blijkt volgens het OM enorm lastig. Dat komt omdat deze misdrijven meestal jaren geleden op vreemd grondgebied zijn gepleegd. Onderzoek ter plaatse is vaak onmogelijk. Toch vindt justitie het belangrijk om asielzoekers te vervolgen als ze worden verdacht van oorlogsmisdaden en foltering. Het OM wil met het strafrechtelijk aanpakken van deze mensen een signaal geven dat ons land geen toevluchtsoord is voor folteraars en oorlogsmisdadigers.