Jarenlang functioneerde de afspraak probleemloos die de Nederlands gereformeerde kerk van Heerenveen in 1989 had gemaakt met de Rabobank. De kerkleden mochten de parkeerplaatsen en de afrit gebruiken op het toenmalige bankterrein op de Oude Veenscheiding. Daar stond tegenover dat de bank gebruik mocht maken van de oprit van de kerk.

Vooral het gebruik van de afrit was belangrijk voor de kerk. Auto’s konden via de relatief smalle eigen oprit de ingang bereiken van de Goede Herderkerk, daar passagiers afzetten en langs de afrit van de bank vertrekken om bijvoorbeeld een parkeerplaats te zoeken.

Kettingbeding

De bank verkocht het terrein in 1991 met een zogeheten kettingbeding. Dat hield in dat de nieuwe eigenaar zich moest houden aan de afspraak met de kerk en bij doorverkoop diezelfde afspraak moest maken met de nieuwe koper. Daarmee zouden het gebruik van de afrit en de parkeerplaatsen zijn gewaarborgd voor de toekomst, dachten de kerk en de bank destijds.

De grond en het pand veranderden in de jaren daarna enkele keren van eigenaar en steeds was het gebruik van de afrit door de kerk onderdeel van de koop. Tot 2008, toen de apothekers Joost Swarte en Andries Koornstra de kavel overnamen van de exploitant van het naastgelegen autobedrijf Sutherland. Bij die koop is volgens de apothekers nooit gesproken over een gebruiksrecht van de kerk.

Gezondheidscentrum

Swarte en Koornstra breidden hun apotheek enkele jaren later uit tot een gezondheidscentrum, met onder meer een huisartsenpraktijk. In oktober vorig jaar werd ingebroken in dat gezondheidscentrum en werd onder meer de computer van een huisarts meegenomen. Daarop stonden vertrouwelijke patiëntgegevens.

Toen de apothekers zagen dat de inbrekers binnen waren gekomen langs de donkere hoek aan de kant van het kerkgebouw, besloten ze een hek te plaatsen. Op die manier wilden ze voorkomen, zei Swarte donderdag, dat nog eens wordt ingebroken.

Achteruitrijden

De plaatsing van het hek leidde meteen tot grote problemen bij de kerk, die 400 leden heeft. Een deel van de parkeerplaatsen was erdoor afgesloten. Daardoor is het volgens advocaat Allert Jan ter Wee van het kerkbestuur tegenwoordig bijna onmogelijk om oudere kerkleden met de auto tot de ingang van het kerkgebouw te brengen. De smalle oprit is nu doodlopend en de bestuurder moet achteruitrijden om weg te kunnen komen. Ter Wee: „Heenrijders kunnen vaak niet heen en terugrijders niet terug.” Ter Wee zei donderdag in de rechtbank in Leeuwarden dat voor iedere auto twee tot drie minuten moet worden gerekend en dat daardoor een groot deel van de oudere kerkgangers niet naar de ingang kan worden gebracht.

Niet op de hoogte

De advocaat van de apothekers, Wessel van Boetzelaer, stelde dat de apothekers bij de koop niet op de hoogte waren van het kettingbeding. Zij voelden zich daarom niet gebonden aan het medegebruik van de kerk.

Van Boetzelaer zei dat de kerk de Rabobank had moeten wijzen op de oude afspraak, de Rabobank de volgende koper en dat zo uiteindelijk de exploitant van het autobedrijf contact zou moeten opnemen met de kerk. „Het is misschien vervelend voor de kerk, maar zo werkt het systeem nu eenmaal.”

Ter Wee vond dat de apothekers wel degelijk zijn gebonden aan de afspraak. „De kerk wordt toch feitelijk een recht ontnomen om gebruik te maken van de weg.” Hij wijst erop dat in het koopcontract wél stond dat de apothekers kennis hadden genomen van eventuele kettingbedingen. „Kun je, als je dat verklaart, later nog zeggen: Ik wist het niet?”

Rechter Biesma hoopte nog dat beide partijen een laatste keer wilden proberen er onderling uit te komen, maar apotheker Swarte zei meteen dat hij graag een uitspraak wil. Die volgt op 26 mei.