Stichting Dr. O. Noordmans belegt 17e studiedag
AMSTERDAM. De vraag naar de toekomst van de kerk kon volgens de hervormde theoloog Oepke Noordmans (1871-1956) niet worden beantwoord met de vraag hoe de kerk blijft voortbestaan. De toekomst hangt niet af van allerlei kerkelijke activiteiten, maar van de wederkomst van Christus. De vraag hoe de kerk blijft bestaan, is het gevolg van het uitblijven van de wederkomst, en verliest zo haar positieve waardering.
Dat stelde dr. Beroald Thomassen, theoloog, filosoof en predikant van de Evangelische Kirche im Rheinland, dinsdagmorgen in de hoofdlezing tijdens de jaarlijkse Noordmans Studiedag.
Op de studiedag, die dit jaar voor de zeventiende keer werd gehouden, stond een tot dusver onbekend artikel van Noordmans, getiteld ”Kerk en toekomst” (1941), centraal. Het artikel vormde het slot van vijftien artikelen die door verschillende theologen waren geschreven in het Weekblad der Nederlands Hervormde Kerk. Aanleiding van deze artikelenreeks was een schrijven van de synode aan de kerk in 1940.
Oordeel
Volgens de Duitse theoloog was Noordmans kritisch op de boodschap van de synode. Waar de synode zich door het Woord van God beschermd wist, legde Noordmans de nadruk op het kritische karakter van het Woord van God. Het Woord van God biedt geen zekerheid voor de toekomst van de kerk, maar kan ook als oordeel van God worden verstaan, waardoor Hij nieuwe situaties kan scheppen en delen van de kerk kan laten wegvallen.
Volgens dr. A. van der Kooi, voorzitter van de Stichting Dr. O. Noordmans, richtte Noordmans zijn aandacht niet zozeer op de zorg voor de toekomst, maar op de vraag naar wat vandaag de dag gedaan en gezegd moet worden: „Waar het om draait in het artikel van Noordmans is de uitspraak: „De kerk heeft haar toekomst altijd bij zich.” Haar toekomst is namelijk niet wat zij er zelf van bakt, maar het is de toekomst van Christus die komt. En die heeft zij bij zich in elke nieuwe dag. Die wetenschap inspireert om te doen wat gedaan moet worden.”
Ds. Tom de Haan, predikant in de protestantse gemeente te Haarlem en verbonden aan stichting Kerk Zonder Grenzen in Bloemendaal (die vanuit deze plaats radio-uitzendingen verzorgt), legt de vinger bij Noordmans’ uitdrukking: „In de laagte moet de kerk het verliezen; alleen op hoogte kan zij zich handhaven.” Hij vertelde dat het denken van Noordmans over de kerk hem een bepaalde rust geeft.
„Noordmans ervoer de spanningen van zijn tijd, maar ze voerden niet de boventoon. Eerder vroeg hij zich af „of wij wel op de hoogte gebleven zijn, waar de kerk gewend moet zijn te vertoeven.” Zijn woorden zijn voor mij bijna tastbaar bewijs dat hoe goed of hoe slecht de kerk ervoor staat niets zegt over de zeggingskracht van het Evangelie. De kerk draagt dus echt ergens de toekomst bij zich.”
