„Gemeente Culemborg onderstreept belang eerlijke handel”
CULEMBORG. Gerda Bregt (55) is sinds 2010 lid van de werkgroep Fairtrade Gemeente Culemborg. De leukste activiteit die ze meemaakte, was een bezoek van een Thaise handelsdelegatie aan een Culemborgse school. „Ze keken hun ogen uit toen ze een maaltijd met hun eigen producten kregen voorgezet.”
In de Betuwse stad kan geen braderie worden georganiseerd of werkgroepleden zijn van de partij. Eén jaarmarkt staat Gerda Bregt nog helder voor ogen. „We hadden een chocoladefontein waarin groot en klein stukjes fairtradebanaan of -ananas doopte. Het was heerlijk weer en de mensen stonden open voor een goed gesprek over fair trade.”
De werkgroep startte in 2009. Bregt, in het dagelijks leven showroommanager bij een bedrijf dat cadeauproducten van het merk Fair Trade Original op de markt brengt, kwam er een jaar later bij. Kort daarna werd Culemborg Fairtrade Gemeente. „Op een speciaal daarvoor georganiseerd feest op de markt heeft onze burgemeester de titel in ontvangst genomen. Helaas viel het evenement een beetje in het water, want het goot van de regen. Maar onze missie om de eerste Fairtrade Gemeente van Gelderland te worden, was in elk geval geslaagd.”
Er zijn harde criteria waaraan Culemborg blijvend moet voldoen om de titel te behouden. Daarom zoekt de werkgroep telkens naar nieuwe wegen om fair trade voor het voetlicht te brengen. Naast actief zijn op braderieën en markten benaderden vrijwilligers afgelopen jaren onder meer bedrijven, winkels, scholen en sportclubs. Het is een hele sport om telkens weer iets nieuws te bedenken, aldus Bregt. „Inmiddels hebben we alle winkels in Culemborg wel zo’n beetje gehad.”
De vrijwilliger denkt met veel genoegen terug aan een door de werkgroep georganiseerd bezoek van een Thaise handelsdelegatie, onder wie rijstboeren die aan Fair Trade Original leveren, en twee leden van de Thaise ambassade. De groep werd ontvangen op het Koningin Wilhelmina College. „Leerlingen trakteerden de gasten in het schoolrestaurant op een Thaise maaltijd. De rijstboeren keken hun ogen uit toen ze hun eigen producten kregen voorgezet.”
Het is eigenlijk logisch dat Culemborg Fairtrade Gemeente is geworden, zegt Bregt. „Er zijn hier veel importeurs van fairtradeproducten die aan wereldwinkels leveren. Ook het hoofdkantoor van de Landelijke Vereniging van Wereldwinkels staat in onze stad. Door Fairtrade Gemeente te willen zijn, onderstreept Culemborg dat het eerlijke handel belangrijk vindt.”
Steeds meer gemeenten schenken zuivere koffie
CULEMBORG. Eerlijke handel staat in steeds meer gemeenten op de kaart. Van de 390 lokale overheden die Nederland telt, voeren er 67 de titel ”Fairtrade Gemeente”. Nog eens 117 gemeenten doen hun best om dit predicaat te bemachtigen. Sinds november vorig jaar is ook de eerste ”Fairtrade Provincie” een feit.
Goes en Groningen kregen in 2009 als eerste de titel ”Fairtrade Gemeente”. De daaropvolgende jaren smaakten nog eens 65 lokale overheden dit genoegen. Karin van Breda, campagnemedewerker Fairtrade Gemeente bij de Landelijke Vereniging van Wereldwinkels, is tevreden over deze ontwikkeling. „De afgelopen jaren kwamen er telkens nieuwe gemeenten bij. Ook voor dit jaar ziet het er weer goed uit. Onze ambitie is heel ”Nederland fair trade”. Stap voor stap komt dit streven dichterbij.”
Wat is een Fairtrade Gemeente?
Van Breda: „Het is een eervolle titel die een lokale overheid mag voeren als er binnen de gemeentegrenzen voldoende winkels, maatschappelijke organisaties en bedrijven eerlijke producten verhandelen en gebruiken. Om in aanmerking te komen voor het predicaat moet aan zes voorwaarden worden voldaan. Een belangrijk criterium is dat de gemeente zich uitspreekt voor fair trade en zelf ook eerlijke producten inkoopt.”
Kan een gemeente de titel weer kwijtraken?
„Jazeker. Het jaar nadat een gemeente de titel heeft behaald, moet zij bewijzen nog steeds aan alle voorwaarden te voldoen. Vervolgens moet dit predicaat om de twee jaar worden herbevestigd. Goes zit in de problemen, want het heeft geen kernteam meer dat zich inzet voor het behoud van de titel. Het zou voor het eerst zijn dat een gemeente haar fairtradestatus kwijtraakt.”
De provincies Utrecht en Friesland hebben de meeste fairtradegemeenten. Hoe komt dat?
„Utrecht is sinds november vorig jaar zelfs de eerste Fairtrade Provincie van Nederland. Meer dan de helft van de gemeenten in Utrecht voert de titel ”Fairtrade Gemeente”. Dit succes kan worden toegeschreven aan de aanjagende rol van de provincie. Ook Friesland is actief, terwijl Zeeland nauwelijks fairtradegemeenten telt. Waarom fair trade in de ene regio wel op de kaart staat en in de andere niet, is voor ons een groot raadsel.”
Meer dan de helft van de gemeenten doet helemaal niets met fair trade.
„Gemeenten staan er heel divers in. Sommige geven ronduit aan fair trade niet zo belangrijk vinden. Andere zeggen: Het is een burgerinitiatief, het moet van onderaf komen. Voor vrijwilligers die zich er sterk voor willen maken dat hun lokale overheid fair trade wordt, is het belangrijk dat ze de gemeente aan hun zijde krijgen. Lokale overheden kunnen helpen bij het genereren van draagvlak.”
Stel, een inwoner van Veere zegt: Onze lokale overheid moet ook Fairtrade Gemeente worden. Heeft u tips?
„In een handleiding op onze site kun je exact lezen wat de criteria zijn en hoe je het kunt aanpakken. Het belangrijkste is dat zo iemand andere vrijwilligers mobiliseert om gezamenlijk met deze handleiding aan de slag te gaan. Doorgaans duurt het anderhalf à twee jaar om de titel te behalen.”
