Veel christelijke vluchtelingen uit Syrië en Irak hebben hun heil gezocht in Turkije. Hoe gaat het met hen? Onlangs sprak ik een hulpverlener die mij op voorwaarde van anonimiteit informatie uit de eerste hand verstrekte. Het was een schokkend relaas.

Veel christelijke gezinnen, zo vertelde de hulpverlener, krijgen conservatief islamitische woonplaatsen toegewezen. In deze steden is geen christelijke gemeente. Vrouwen mogen in de bewuste plaatsen niet alleen de straat op. Dat mag alleen met een mannelijk familielid.

Christelijke kinderen kunnen niet naar school. Hun vaders hebben geen werk of worden vanwege hun christen-zijn door Turkse werkgevers uitgebuit of zelfs helemaal niet betaald. Als vluchteling én christen zijn ze in feite rechteloos.

Bidden

Christelijke hulpverleners zoeken de vluchtelingen op. Zij geven aan deze geïsoleerde christenen zowel materiële als spirituele hulp. Bij materiële hulp gaat het om geld voor eerste levensbehoeften, de spirituele hulp wordt geboden door een geestelijke die met het team meereist. De hulpverleners ontmoeten de vluchtelingenfamilies in het geheim. Voordat ze samen met hen bidden, worden de deuren gesloten. De autoriteiten hebben de hulpverleners namelijk gewaarschuwd dat ze toestemming moeten hebben voor gebedsbijeenkomsten. Ook kregen ze te horen dat alle hulpverlening dient te verlopen via de Turkse overheid. Feit is echter dat hulp –noch van de partnerorganisaties van de regering, noch van de Verenigde Naties– deze christenen zullen bereiken.

In een van de grotere Turkse steden trof de hulpverlener maar liefst vijftig vluchtelingengezinnen aan. Om gezamenlijk te bidden was daarom een grotere publieke ruimte nodig. Zijn oog viel op een zaal waar huwelijken werden gesloten. De hulpverlener werd een dag lang van de ene naar de andere ambtenaar verwezen. Hij voelde zich een speelbal in de handen van bureaucraten.

Een van de ambtenaren nam de tijd. Hij pakte een koran, ging pal voor de christelijke hulpverlener staan en vroeg of hij de koran had gelezen. Natuurlijk wist hij heel goed dat hij met een christen van doen had.

De sfeer was gespannen. Uiteindelijk nam de ambtenaar plaats achter een groot bureau en kreeg de hulpverlener een half uur lang les in het lezen en verstaan van de koran.

Onthoofd

Niet alleen op christelijke hulpverleners, maar ook op de christelijke vluchtelingen wordt immense druk uitgeoefend om zich te bekeren tot de islam.

Grievend was het optreden van een Turkse huisbaas. Een christelijke vluchteling wilde graag een woning bij hem huren. De huisbaas lachte hem recht in het gezicht uit en vertelde dat zijn grootouders de hoofden van christenen hadden afgehakt en in de zee geschopt.

Voor de aangesproken christelijke vluchteling was dergelijke vocabulaire niet nieuw. Hij was met zijn gezin gevlucht voor IS. Deze terreurbeweging maakt zich schuldig aan dezelfde gruweldaden. De vluchteling kende persoonlijk enkele christelijke slachtoffers die door IS zijn onthoofd.

Het is voor mijn informant vaak een hele tour om de vluchtelingen te vinden. Tijdens de ontmoetingen blijkt vaak dat er tussen de vluchtelingen zich ook ex-moslims bevinden. Zij willen graag worden gedoopt. Hun namen hebben ze vaak al veranderd in bijvoorbeeld Sara, Eli of Maryan.

Het leven van deze vluchtelingen loopt extra gevaar. Hoewel zij zich van harte hebben bekeerd tot het christendom, kunnen ze hun religie niet veranderen op hun identiteitskaart. Dat is pas mogelijk als zij een veilig, democratisch land hebben bereikt. Tot die tijd bevinden velen van hen zich in groot gevaar. Op afval van de islam rust de doodstraf.

Tranen

Indrukwekkend is de ontmoeting van de hulpverlener met de vader van een gevluchte familie. Het gezin verblijft hoog in de Turkse bergen op een volstrekt afgelegen plaats. In tranen doet de man zijn verhaal. Hij vertelt dat hij met zijn gezin moest vluchten en alles heeft moeten achterlaten. De man laat documenten zien. De vluchtelingenorganisatie van de VN belooft hem in 2021 te helpen. De man hoopt dat hij en zijn gezin dan asiel krijgen in Canada of Australië. Tot die tijd rest overleven in een vijandige omgeving.

Het bezoek van de hulpverlener is bemoedigend voor de vluchtelingen. De vader bedankt voor de komst. „Hoewel Jezus altijd met ons is, hebben we Hem weer gezien door uw aanwezigheid hier vandaag.”

Noodklok

De schrijnende situatie van christelijke vluchtelingen in Turkije roept veel vragen op. Het plaatst bovendien grote vraagtekens bij de vluchtelingenovereenkomst tussen de EU en Turkije. Zo kunnen en mogen Brussel en Ankara toch niet omgaan met oorlogsvluchtelingen?

Het is hoog tijd om in het Europees Parlement de noodklok te luiden over de isolering, discriminatie, intimidatie, en islamisering van christelijke vluchtelingen uit het Midden-Oosten die verblijven in Turkije.

De auteur is SGP-europarlementariër en lid van de commissie Buitenlandse zaken van het Europese Parlement.