Alles op alles in de strijd tegen de lage inflatie en de magere economische groei. Vorige maand deed de ECB er nog een flinke schep bovenop. Zo werd de rente verder naar beneden bijgesteld. Spaarders klagen steen en been, pensioenfondsen zien hun financiële positie verslechteren. In Nederland, en zeker niet minder in Duitsland, wordt de drastische aanpak door sommigen scherp veroordeeld. De Duitse minister van Financiën, Schäuble, stelde recent zelfs Draghi mede verantwoordelijk voor de opkomst van populistische partijen als Alternative für Deutschland.

Dat alles raakt de onafhankelijkheid die de ECB op grond van het Europese verdrag bezit. Deze instelling heeft tot taak de prijsstabiliteit te handhaven en zij handelt daarbij autonoom. Monetair beleid mag niet beïnvloed worden door de grillen van de politiek. Volgens Draghi hebben hij en zijn medebestuurders (de overige directieleden en de hoogste bazen van de nationale centrale banken) er donderdag uitvoerig over gepraat en nog eens unaniem de wenselijkheid van geen inmenging van buitenaf onderstreept.

En wat betreft de beschuldiging van Schäuble: „Hij is erop teruggekomen”, aldus Draghi. De twee ontmoetten elkaar vorig weekend bij de voorjaarstop van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) in Washington.

Dat de ECB donderdag geen nieuwe stappen aankondigde, was uiteraard geen verrassing. Voorlopig is de focus gericht op de uitvoering van de maatregelen van 10 maart. Tijdens de persconferentie lag dan ook het accent volledig op het verdedigen van de eerder uitgezette koers.

„De lage rente is niet de schuld van het beleid van de ECB, maar is een symptoom van de lage inflatie en de lage groei. Die moeten omhoog, dan zal ook de rente weer stijgen”, benadrukte Draghi.

Hij twijfelt er niet aan: zijn recept werkt. Maar de effecten zouden groter zijn als de overheden óók de groei aanjagen, met behulp van structurele hervormingen, zoals verbetering van het ondernemingsklimaat en meer investeringen in de publieke infrastructuur. Met deze laatste kanttekening sloot de bankpresident aan bij eenzelfde aansporing, kortgeleden, van de zijde van het IMF. En met een schouderklopje voor zichzelf: „Het monetaire beleid is de afgelopen jaren het enige groeibevorderende beleid geweest.”

Helikoptergeld

Draghi herhaalde dat de ECB niet zal aarzelen om indien nodig verdere actie te ondernemen, met alle instrumenten die vallen binnen het mandaat. Maar helikoptergeld lijkt geen deel uit te maken van de gereedschapskist. Als het ware bankbiljetten uitstrooien over burgers en overheden, bij wijze van ultieme remedie om de negatieve spiraal te doorbreken: voor- en tegenstanders ervan laten zich de laatste tijd horen. Volgens Draghi ligt deze optie technisch en juridisch moeilijk. Hij herhaalde daarom enkele malen: „We hebben dat nooit besproken.” Hij doet het voorlopig af als een discussie in de academische wereld.