Al jaren doen allerlei verhalen de ronde dat Demmink zich vergreep aan jongens. Zowel in Nederland als in Turkije zou hij minderjarigen hebben misbruikt. Berusten die verhalen op feiten? Of is sprake van een hetze van complotdenkers?

Demmink was tot zijn pensionering in 2012 jarenlang de hoogste ambtenaar (secretaris-generaal) op het ministerie van Justitie. Een rustige oude dag is voor hem niet weggelegd. Telkens steken verhalen over zijn kennelijk duistere verleden de kop op. Demmink weerspreekt beschuldigingen dat hij minderjarigen misbruikte.

Turkije

In 2012 stelde toenmalig minister van Veiligheid en Justitie Opstelten zich vierkant op achter Demmink. Opstelten schreef dat de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD), de rijksrecherche en het openbaar ministerie het niet nodig achtten om (nog eens) onderzoek te doen naar Demmink. Uit eerder onderzoek kwam naar voren, meldde Opstelten, dat er „geen begin van juistheid is gebleken ten aanzien van de geruchten en aantijgingen” over Demmink.

Toch was met die mededeling het boek-Demmink allerminst gesloten. In januari 2014 dwong het gerechtshof in Arnhem het openbaar ministerie ertoe Demmink te vervolgen. Twee Turkse mannen beweren dat Demmink hen tijdens een dienstreis in 1996 in Turkije heeft verkracht. Zelf zegt de voormalige topambtenaar dat hij dat jaar niet in Turkije was.

Gerommeld

De vraag is of het strafrechtelijk onderzoek naar Demminks vermeende misdrijven in Turkije zoden aan de dijk zet. De Turkse autoriteiten zijn niet scheutig met informatie.

Tekenend voor de waas van geheimzinnigheid die rond de zaak-Demmink hangt, is de aantijging dat de Koerd Hüseyin Baybasin is geslachtofferd om Demmink uit de wind te houden. Baybasin werd in 2004 in Nederland in hoger beroep veroordeeld voor moord, gijzeling en drugshandel en kreeg levenslang. Het vonnis is omstreden. Zo stelt wetenschapsfilosoof Ton Derksen, die een boek over de zaak-Baybasin schreef, dat er volop is gerommeld met de vertaling van afgeluisterde telefoongesprekken.

In 2007 deed Baybasin aangifte tegen Demmink. De topambtenaar zou het strafproces hebben beïnvloed om ervoor te zorgen dat Baybasin achter de tralies verdween. Op die manier zou Demmink de Turkse autoriteiten een gunst hebben bewezen. Voor de Turken zou Baybasin, die banden heeft met de Koerdische PKK, namelijk een aartsvijand zijn.

In ruil voor Demminks vermeende inspanningen om de Koerd te laten veroordelen, zouden de Turkse autoriteiten de justitietopman uit de wind houden en belastende informatie over Demmink achterhouden.

Justitie onderzoekt niet alleen het vermeende wangedrag van Demmink in Turkije, maar verricht ook „oriënterend feiten­onderzoek, waarbij alle signalen van seksueel misbruik door Demmink worden onderzocht.”

Een grote rol in de affaire speelt het zogeheten Rolodex-onderzoek. Het komt erop neer dat vanuit de hoogste regionen bij justitie zo’n twintig jaar geleden een geheim onderzoek (het Rolodex-onderzoek) naar betrokkenheid van magistraten bij seksfeestjes zou zijn gedwarsboomd.

Opvallend is dat die doofpottheorie gedeeld wordt door Hans Vrakking, voormalig hoofdofficier van justitie in Amsterdam. Hij nam in 1998 het initiatief voor het Rolodexonderzoek. Vrakking vertelde in 2014 in een interview met NRC Handelsblad dat Demmink in beeld was tijdens dat Rolodexonderzoek. Volgens Vrakking was er bij de Binnenlandse Veiligheidsdienst (BVD, nu AIVD) belastende informatie over Demmink binnengekomen.

Demminks chauffeur zei tegen de BVD dat hij er niet meer tegen kon dat Demmink seks had met jongens in de dienstauto, aldus Vrakking. Op een gegeven moment kreeg Vrakking Harry Borghouts, destijds topambtenaar bij Justitie, aan de telefoon. Borghouts was volgens Vrakking verbolgen dat er een geheim onderzoek liep naar Demmink. Daags na dat telefoontje, stelt Vrakking, bleek dat het Rolodexonderzoek was uitgelekt en dus kapot was. Borghouts zei in reactie op Vrakkings uitlatingen dat hij zich „absoluut” niet kon herinneren Vrakking te hebben gebeld.

Gedoogd

Deze week staat de zaak-Demmink weer in de schijnwerpers. Bij de rechtbank in Amsterdam worden op verzoek van voormalig jongensprostituee Bart van Well (nu 43) getuigen gehoord. Maandag stelde een voormalig medewerker van de GGD dat de „hele pedoprostitutie” in de jaren tachtig van de vorige eeuw werd gedoogd, noteerde het AD. Er zouden zelfs georganiseerde pedoreizen naar Amsterdam zijn.

Het is de bedoeling dat donderdag voormalig staatssecretaris Teeven van Justitie (nu VVD-Kamerlid) een getuigenis aflegt. Teeven was destijds officier van justitie. Mogelijk werpt hij nieuw licht op de mysterieuze affaire-Demmink.