Pas kort voor de opening van de tunnel in 2003 werd er een oplossing bedacht. In iedere dwarsverbinding hangen nu twee aluminium ”dorpeloploopstukjes”. Maar de opstap is nog steeds even hoog.

Het is maar de vraag of mensen de functie van de stangen zullen herkennen, en of ze bereid zullen zijn hun vlucht te onderbreken om de attributen (18 kilo per stuk) aan te reiken aan rolstoelgebruikers, zegt CDA-senator Van Leeuwen. Sinds vrijdag is ze voorzitter van de taskforce handicap en samenleving. De groep gaat de komende drie jaar nadrukkelijk aandacht vragen voor de onnodige beperkingen waartegen gehandicapten in de samenleving oplopen. De taskforce wil „muren van wanbegrip en vooroordelen slechten” en knelpunten aanpakken, maar ook de positieve kant laten zien. Goede voorbeelden worden nadrukkelijk onder de aandacht gebracht.

Werkgroeplid J. M. Alma weet waarover hij praat. Hij was 3,5 jaar burgemeester van Borculo toen hij bij een auto-ongeluk zijn nek brak en een hoge dwarslaesie opliep. „Ik ben nog dertien jaar (tot 2002) burgemeester gebleven, in een rolstoel.” Borculo bouwde in die tijd een nieuw gemeentehuis. „Het ontwerp hebben ze voor mij aangepast. Maar ik denk dat met veel andere handicaps geen rekening is gehouden. Instructies in braille naast allerlei knoppen en zo, daar dachten we in die tijd nog niet aan.” Alma’s handen vergroeiden, maar hij bleef aan het werk. Veel andere gehandicapten kunnen dat niet, en voor een deel van hen komt dat door de belemmeringen waarop ze stuiten.

Alma’s veronderstelling dat in de meeste nieuwe grote gebouwen rekening wordt gehouden met mensen met beperkingen, wordt krachtig weersproken door een ambtenaar van Sociale Zaken, eveneens in rolstoel. „Aan ons gloednieuwe gebouw mankeert van alles. Nauwelijks invalidentoiletten bijvoorbeeld. Niet-gehandicapten veroorzaken een deel van onze handicap.”

Volgens de ambtenaar, die anoniem wil blijven, zijn aanpassingen voor gehandicapten meestal goed voor iedereen. „Wie vindt het nu niet gemakkelijk als de vloer van de metro gelijk is aan het perron? En een helling voor of in een gebouw is ook voor kinderwagens en de karretjes van leveranciers gemakkelijk.”

In het nieuwe ministerie van Onderwijs, net in gebruik, hebben de bouwers geprobeerd rekening te houden met gehandicapten. Woordvoerder D. Kaasjager van het ministerie van VWS: „Bij de lift zijn instructies in braille aangebracht. Prachtig. Maar elke lift stopt slechts op een beperkt aantal verdiepingen, en voor visueel gehandicapten is niet duidelijk welke lift ze moeten nemen. Met als risico dat ze in een paar liften op en neer moeten voordat ze de goede te pakken hebben. En dat zeg ik niet om te katten op een ander ministerie, want in ons nieuwe gebouw was ook niet direct alles in orde.”

Maart vorig jaar schaarde de Eerste Kamer zich unaniem achter een motie die teleurstelling uitsprak over de geringe vordering bij het wegnemen van onnodige barrières voor mensen met beperkingen. „Het wetsvoorstel dat er lag, was een zeer pover begin. Dat vonden zelfs zeer milde senatoren, en daar hoor ik niet bij”, zegt Van Leeuwen. „Alle Eerste-Kamerleden waren ervan overtuigd dat kostbare jaren verloren waren gegaan.” Er was economische bloei geweest en er was veel gebouwd. Zeven vette jaren waren achter de rug, volgens SGP’er G. van den Berg, „bijbelvast als hij is”, en die jaren waren niet gebruikt om veel verbeteringen te realiseren.

De taskforce hamert erop: Wie al tijdens de bouw rekening houdt met allerlei handicaps, maakt weinig extra kosten. Wie een bestaand gebouw moet aanpassen, is veel duurder uit, en bereikt niet altijd het gewenste niveau.

Belemmeringen zijn er ook op internet. Het ministerie van VWS startte eerder het project ”Drempels weg”, dat onvolkomenheden op internetsites aan de kaak stelt. Plaatjes zonder gesproken tekst betekenen voor visueel gehandicapten een obstakel. Ondanks het project is 95 procent van de overheidssites nog altijd slecht toegankelijk, zei staatssecretaris Ross-van Dorp vrijdagmiddag tijdens de installatie van de taskforce. De site van haar eigen ministerie is wel in orde. Sinds eervrijdag.

De taskforce -Ross: „Wie weet er een mooi Nederlands woord voor?”- wil vooral aan bewustwording werken. Veel mensen zijn volgens Van Leeuwen onachtzaam en onnadenkend en veroorzaken voor gehandicapten daardoor onnodig leed. „Mensen moeten door de ogen van gehandicapten leren kijken.”

Ondanks het Europese Jaar van mensen met een handicap (2003) en de Wet gelijke behandeling van mensen met een handicap of een chronische ziekte, die op 1 december vorig jaar van kracht werd, valt daaraan nog veel te doen, constateert de staatssecretaris. „Wetten en woorden zijn niet genoeg. Het moet nu tot daden komen. Over drie jaar moet het de gewoonste zaak van de wereld zijn om rekening te houden met handicaps.” Van Leeuwen: „We zullen vaak tegen de stroom in moeten roeien. Er is een mentaliteitsverandering nodig, zodat harten en deuren opengaan.”

Oud-burgemeester Alma en de anonieme ambtenaar rijden in een behoorlijk tempo de zaal van het ministerie van VWS uit. Een zaal met een brede deuropening. En zonder drempels.