ChristenUnieraadslid Van der Spoel belegt dinsdagavond een bijeenkomst waarin de raadsfracties over de problematiek worden voorgelicht door een zevental deskundigen, onder wie een kinderpsychiater-psycholoog, een scheidingsexpert en betrokkenen bij het wijkteam die zich bezighouden met preventie en hulpverlening.

Aanleiding daartoe is een „brandbrief” die de gemeenteraad vorig jaar oktober ontving van het Nederlands Jeugdinstituut (NJI). Dat meldde dat 83 procent van de stellen in Vathorst waar het eerste kind werd geboren, relatieproblemen heeft. Meestal loopt dat niet goed af: ongeveer de helft van de jonge ouders gaat uit elkaar voordat het eerste kind vijf jaar is.

„Van makelaars hoor ik dat bij een groot deel van de huizen die in Vathorst te koop staan, relatieproblemen in het spel zijn”, zegt Van der Spoel. „Die vormen tegelijk een van de oorzaken van het woningtekort in de wijk: na een scheiding zijn er opeens twee huizen nodig.”

Traumatisch

Voor het CU-raadslid wegen met name de gevolgen voor de kinderen zwaar. „Een scheiding van de ouders is een van de meest traumatische gebeurtenissen die een kind kunnen overkomen. Ik wil dat niet met lede ogen blijven aanzien. Toen de brief in de raad ter sprake kwam, werd er gezegd: De overheid kan zich niet in relatieproblemen mengen. Dat klopt. Maar het is wel een overheidstaak om te bevorderen dat kinderen veilig en gezond kunnen opgroeien.”

Tweeverdieners

Het CU-raadslid was van 2006 tot 2011 predikant van Kruispunt, een missionaire gemeente in Vathorst waarin de Protestantse Kerk in Nederland, de Christelijke Gereformeerde en de Nederlands Gereformeerde Kerken samenwerken. Sinds 2011 is hij voor Open Doors en NET Foundation actief in het trainen van pastors in landen waar christenen worden vervolgd.

De predikant bleef in de nieuwbouwwijk aan de noordrand van de keistad wonen. „Ik zie de problemen om me heen. Een groot deel van de bevolking van deze wijk bestaat uit jonge stellen. Als er kinderen komen, moeten beide ouders blijven werken vanwege de hoge hypotheek. Ze zijn bezig een carrière én een gezin op te bouwen. Al met al wordt de spanning nogal eens te groot.”

Sommige stellen hadden al problemen voordat ze in de wijk kwamen wonen, weet ds. Van der Spoel. „Ze maken hier dan een nieuwe start. Maar daarmee los je problemen meestal niet op.”

Hulpaanbod

Bij een relatiebreuk is vaak schuldsanering nodig, jeugdzorg komt nogal eens in beeld en ook de scholen krijgen met de problemen te maken. „Als er echt ingegrepen moet worden, wordt de overheid wakker. Die zou echter eerder iets kunnen doen. Misschien kun je daarmee ellende voorkomen. Als je weet dat er zo veel problemen zijn, moet je niet met de armen over elkaar gaan zitten afwachten.”

Het raadslid pleit voor tijdige signalering en voorlichting. „Het gemeentebestuur heeft een convenant met de kraamzorg, waarin verloskundigen en kraamverzorgsters wordt gevraagd bij problemen met de kinderen de ouders te attenderen op de hulp die ze kunnen krijgen. Dat zou kunnen worden verbreed naar problemen van de ouders zelf. Als een consultatiebureau-arts of een verloskundige relatieproblemen aan de gemeente meldt, kan de overheid jonge ouders hulp aanbieden. Vrijblijvend, uiteraard, maar je doet wel iets om te voorkomen dat de zaak escaleert.

Het zou stellen bij problemen al kunnen helpen als ze een paar gesprekken met een maatschappelijk werker voeren. In landen zoals Zweden en Noorwegen biedt de overheid internetcursussen aan. Dat verlaagt de drempel; je kunt er anoniem gebruik van maken.”

„Samenwoners eerder uiteen”

Of het hoge percentage relatieproblemen dat in Vathorst wordt gesignaleerd ook voor andere Vinex-wijken geldt, is niet duidelijk. „We hebben geen onderzoek gedaan naar jonge ouders in Vinex-wijken”, zegt prof. dr. J. J. Latten, hoogleraar sociale demografie aan de Universiteit van Amsterdam en hoofddemograaf van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

„Het hangt ook van de opbouw van de wijk af”, stelt Latten. „Als er veel sociale huurwoningen staan, zullen er naar verhouding meer laag opgeleiden wonen. Laag opgeleiden gaan eerder uit elkaar dan hoger opgeleiden. Verder geldt dat samenwonenden eerder uit elkaar gaan dan getrouwde stellen.” Scheiding hangt met zo veel zaken samen dat er niet gemakkelijk uitspraken over te doen zijn, zegt de CBS-demograaf.