Goud kopen om het daarna, onder dwang, weer te moeten verkopen, vlak voor de goudprijs een opwaartse zwieper maakt. Het zal je maar gebeuren.

Precies dát overkwam het pensioenfonds voor de Vereenigde Glasfabrieken. In 2009 stak dat fonds, terwijl de kredietcrisis om zich heen sloeg en beurzen panikeerden, een fors deel van zijn vermogen in goud. DNB stak daar een stokje voor en sommeerde het fonds de „risicovolle” belegging in het edelmetaal vlug van de hand te doen. Omdat de goudprijs vlak daarna fors steeg, liep het glasfonds miljoenen mis. Als het aan de rechter ligt, moet DNB daarvan zeker 4,8 miljoen euro vergoeden.

Het glasfonds is inmiddels opgeheven, maar áls het nog had bestaan dan was het vast blij geweest dat het in ieder geval vóór augustus 2011 van het edelmetaal was verlost. Sindsdien zat de goudprijs namelijk in de hoek waar de klappen vielen. Noteerde goud in 2011 nog een top van 1900 dollar per troy ounce (31,1 gram), eind vorig jaar was daar nog 1050 dollar van over.

Inmiddels wordt er echter weer likkebaardend naar goud gekeken. De afgelopen drie maanden steeg het edelmetaal met 16,2 procent in prijs: de grootste toename sinds 1986. In euro’s gaat een kilo goud thans voor iets minder dan 35.000 euro van de hand.

Vluchthaven

Zorgen over de wereldeconomie, over de groei in China, maar ook over de toenemende Europese onrust rond terreur, vluchtelingen en een ‘Brexit’, droegen de afgelopen tijd aan de herwaardering van goud bij. Nu de angst ietwat terug is, floreert goud weer als de vluchthaven in onzekere tijden.

Van goudkoorts lijkt nog geen sprake, maar de temperatuur loopt wel op, ziet ook Johan de Ruiter, die samen met zijn vader en broers Goudwisselkantoor runt. Bij de circa zestig locaties (vast danwel mobiel) die deze goudhandel telt, wordt het gaandeweg steeds drukker. „Regelmatig zijn er weer wachtrijen in de winkels. Het is een zichzelf versterkend fenomeen: mensen praten over goud en steken elkaar zo aan. Ja, wij varen daar wel bij.”

Zowel aan de vraag- als aan de aanbodkant ziet De Ruiter de klandizie toenemen. „Enerzijds zien we een groeiende groep klanten die de hogere goudprijs aangrijpt om sieraden van de hand te doen die ze bijvoorbeeld uit een erfenis kregen of thuis tijdens het opruimen van de kast zijn tegengekomen. Maar ook de groep klanten die naar de winkels komt om goud in te slaan, groeit.”

Anders dan vroeger gaat het daarbij niet vooral om mensen met tonnen aan vermogen. Nee, tegenwoordig ziet De Ruiter steeds vaker óók mensen met een kleinere beurs in de winkels. „Ik heb klanten die elke maand van het geld dat zij overhouden een gouden muntje komen kopen.”

Daarbij speelt volgens De Ruiter ook het ongekend ruime geldbeleid van centrale banken een rol. „Nu zij steeds meer geld bijdrukken om de economie aan te jagen, gaan burgers het geldsysteem ongeloofwaardig vinden. Ze denken: „Als je zomaar geld kunt printen, wat is het dan eigenlijk waard?” Goud daarentegen heeft al eeuwenlang zijn waarde behouden.”

Ook de lage rente, die mede het gevolg is van het beleid van centrale banken, draagt bij aan de groeiende populariteit van edelmetaal. Want hoe lager rente de rente, hoe minder onaantrekkelijk beleggen in goud wordt. Immers, wie goud koopt, ontvangt geen rente noch dividend. Maar dat is nog altijd aantrekkelijker dan het kopen van staatsobligaties van eurolanden, waarop tegenwoordig steeds vaker een negatieve rente geldt.

Ook de lage spaarrente wakkert de goudkoorts aan, weet De Ruiter. „Van de bank krijg je amper nog rente, terwijl de vermogensbelasting 1,2 procent bedraagt. Mensen besluiten daarom hun geld van de bank te halen en in te wisselen voor goud.”

Anoniem

Hoewel zij daarover óók vermogensbelasting dienen te betalen, heeft De Ruiter de indruk dat niet iedereen dit ook netjes doet. „Ik zit ik er natuurlijk niet bij als klanten hun aangifte doen, maar natuurlijk zou het kunnen dat men soms belasting ontduikt door gebruik te maken van de wettelijke mogelijkheid om goud, tot een bedrag van 15.000 euro, anoniem aan te kunnen kopen en niet op te geven bij de vermogensopgave.”

Hoewel de ‘goudkoorts’ in alle winkels toeneemt, ziet de goudhandelaar nog wel een opvallend geografisch verschil. „Mensen uit de Randstad handelen zoals ze spreken: heel ad rem. Als er iets rond goud gebeurt, zie je dat ze direct anticiperen. Terwijl in Zeeland of in het noorden van het land klanten eerst eens rustig nadenken en pas een paar weken later naar de winkel komen.”